थारू

दक्षिण नेपाल एवं उत्तर भारत के तराई के मूल निवासी जातीय समूह

थारु लोग (English:Tharu,Thārū) एक जातीय समूह जे नेपालके तराईभारतके हिमालय कऽ दक्षिणी तलहटी क लेल आदिवासी अछी ।[४] थारुसभके आधिकारीक रूपमे नेपाल आ भारत कऽ सरकारसभद्वारा राष्ट्रीयता मान्यता प्राप्त अछी ।[५]

थारु [१]
सोनु थारु
कुल जनसङ्ख्या धर्मसहित
 Nepal१,७३७,४७०
 India
भाषासभ
थारु भाषा
धर्म
हिन्दू धर्म, बौद्ध धर्म, पारम्परिक आस्था
सम्बन्धित जातीय समूह
भोक्सा लोग| भोटिया|बन रावत


वितरण सम्पादन करी

थारु के कईटा अंतर्जात उपसमूह अछि जे तराई क्षेत्र के अधिकांश भाग में छिड़ियाएल अछि । थारु जाति नेपालके तराई क्षेत्रके पूर्वी झापासे पश्चिम कञ्चनपुरके २० विभिन्न जिल्लामे खासके आन्तरिक मधेशमे रहै छै । नेपालक आदिवासी जनजाति मे ई जाति सबसँ बेसी जनसंख्या वाला जाति अछि । थारुसब बसल तराईके क्षेत्र अनादिकालसँ थारुवाँ या थारुहटके नामसँ जानल जाइत रहल अछि ।

संस्कृति सम्पादन करी

थारु जनता मे अनेक समूह अछि जे अलग अलग बोली बाजैत अछि आ पारम्परिक वेशभूषा, संस्कार, संस्कार आ सामाजिक संगठन मे भिन्नता अछि । अपनाकेँ जंगलक लोक बुझैत छथि । थारु के नाम, उपनाम, भाषा आ सभ्यता स्पष्ट रूप स अलग अछि । थारु नाम के आधार पर एक जाति के रहितो भाषाई आ सांस्कृतिक अंतर अछि । मेचीमहाकाली तक थारु के पचास स बेसी उपनाम अछि ।

भाषा सम्पादन करी

थारु भाषा नेपालमे बाजल जाइवला एक मुख्य भाषा छी । नेपाल आ भारत के विभिन्न भाग मे थारु समुदाय एक भाषा नै बाँटैत अछि । कतेको गोटे विभिन्न स्थानिक थारु भाषा बजैत छथि । पश्चिम नेपाल आ भारतक सटल भागमे थारु हिन्दी, उर्दूअवधीक वेरिएंट बजैत अछि । मध्य नेपाल आ ओकर लग मे ओ लोकनि भोजपुरीक एकटा रूप बजैत छथि । पूर्वी नेपाल मे मैथिलीक एकटा रूप बजैत छथि । थारु आ ओकर पड़ोसी के बीच कोनो महत्वपूर्ण भाषाई बाधा नै छै ।

धर्म सम्पादन करी

थारु जनता के आध्यात्मिक विश्वास आ नैतिक मूल्य प्राकृतिक परिवेश स घनिष्ठ रूप स जुड़ल अछि । हुनका लोकनिक देवताक पन्थेन मे बहुत रास देवता छथि जे जंगल मे रहैत छथि | थारु लोक हिन्दूबौद्ध दुनू धर्म के अनुसरण करैत अछि ।

मलेरिया कऽ लेल प्रतिरोध सम्पादन करी

थारु के तुलना पास में रहय वाला अन्य जातीय समूह के संग करैत समकालीन चिकित्सा शोध में थारु में मलेरिया के घटना लगभग सात गुना कम पाओल गेल अछि। शोधकर्ता सब के मानना छेलै कि एतना बड़ऽ अंतर व्यवहार या आहार के अंतर के बजाय आनुवंशिक कारक के तरफ इशारा करै छै ।

इतिहास सम्पादन करी

थारु जनता नेपालक आदिवासी आ प्राचीनतम जातीय समूहमे एक अछि । मध्य नेपाली तराईके थारु जनता अपनाके भूमिके मूल जनता तथा गौतम बुद्धके वंशजके रुपमे देखै छै ।

सन्दर्भ सामग्रीसभ सम्पादन करी

  1. Turner, R. L. (1961). A Comparative and Etymological Dictionary of the Nepali Language. London: Routledge. Archived from the original on 2016-01-08. https://web.archive.org/web/20160108225517/http://dsalsrv02.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.1:1:2790.turner. अन्तिम पहुँच तिथि: 2017-02-20. 
  2. Office of the Registrar General, India (2001)। "Uttaranchal. Data Highlights: The Scheduled Tribes. Census of India 2001" (PDF)। अन्तिम पहुँच 2008-03-16{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  3. Office of the Registrar General, India (2001)। "Uttar Pradesh. Data Highlights: The Scheduled Tribes. Census of India 2001" (PDF){{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  4. Rajaure, D. P. (1981)। "Tharus of Dang: The people and the social context" (PDF)Kailash। Kathmandu: Ratna Pustak Bhandar। 8 (3/4): 155–185।
  5. Lewis, M. P. (2009). "Tharu, Chitwania: a language of Nepal". Ethnologue: Languages of the World. Dallas: SIL International. Archived from the original on September 13, 2010. http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=the. 

बाह्य जडीसभ सम्पादन करी

एहो सभ देखी सम्पादन करी