राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घ
राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घ भारतक एक ,[१] हिन्दु राष्ट्रवादी,[६] अर्धसैनिक,[७] स्वयंसेवक सङ्गठन छी, जे व्यापक रूपसँ भारतक वर्तमान सत्तारूढ़ दल भारतीय जनता पार्टीक पैतृक सङ्गठन मानल जाएत अछि।[८] ई सङ्गठन राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घक अपेक्षा सङ्घ या आर.एस.एस. कऽ नामसँ बेसी प्रसिद्ध अछि। बीबीसीकें अनुसार सङ्घ विश्वक सबसँ पैग स्वयंसेवी संस्थान छी।[९] [१०] [११] [१२]
![]() राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घक ध्वज | |
छोट नाम | आर० एस० एस० |
---|---|
स्थापना | २७ सितम्बर १९२५ विजयादशमी १९२५ |
संस्थापक | डॉ॰ केशव बलिराम हेडगेवार |
प्रकार | स्वयंसेवी, निःस्वार्थ राष्ट्रभक्ति[१], अर्धसैनिक |
कानुनी अवस्था | सक्रिय |
उद्देश्य | भारतीय राष्ट्रवाद |
मुख्यालय | नागपुर, महाराष्ट्र, भारत |
क्षेत्र विस्तार | भारत |
प्रक्रिया | समूह चर्चा, बैठकसभ आ अभ्यासक माध्यमसँ शारीरिक आ मानसिक प्रशिक्षण |
सदस्यता | ५०-६० लाख[२][३][४] ५६८५९ शाखासभ (२०१६)[५] |
आधिकारिक भाषा | संस्कृत, हिन्दी |
महासचिव | सुरेश 'भैयाजी' जोशी |
सरसङ्घचालक | मोहन भागवत |
सम्बन्धन | सङ्घ परिवारपरिवार |
Mission | "मातृभूमिक लेल निःस्वार्थ सेवा" |
वेबसाइट | rss.org/hindi/ |
एहि सङ्गठन प्रोत्साहन हिन्दु अनुशासनक माध्यमसँ चरित्र प्रशिक्षण प्रदान केनाए आ हिन्दु राष्ट्र बनेबाक लेल हिन्दु समुदायकें एकजुट करबाक छल। सङ्गठन भारतीय संस्कृति आ नागरिक समाजक मूल्यसभक लेल आदर्श समाज निर्माण आ बहुसङ्ख्यक हिन्दु समुदायकें "सस्क्त्त" करबाक लेल हिन्दुत्वक विचारधाराक प्रचार करैत अछि। द्वितीय विश्वयुद्धक समय यूरोपीय अधिकार-विङ्ग समूह सँ प्रारम्भिक प्रेरणा भेटल आ धीरे-धीरे, आरएसएस एक प्रमुख हिन्दु राष्ट्रवादी छतरी (छाता) सङ्गठनमे अग्रसर भऽ बहुतरास सम्बद्ध सङ्गठनसभकें जन्म देलक जकरा बहुतो विचारधारासभ, दुनु आ क्लबसभकें अपन वैचारिक मान्यताक विस्तारक लेल स्थापित केलक।[१३]
इतिहाससंपादित करें
संस्थापनासंपादित करें
सरसङ्घचालकसभसंपादित करें
संरचनासंपादित करें
शाखासभसंपादित करें
सम्बद्ध सङ्गठनसभसंपादित करें
सङ्घ शिक्षण वर्गसंपादित करें
कार्यसभसंपादित करें
सामाजिक सेवा आ सुधारसंपादित करें
राहत आ पुनर्वाससंपादित करें
उपलब्धिसभसंपादित करें
दादरा आ नगर हवेली, आ गोवाक वि-उपनिवेशीकरणसंपादित करें
आपातकालक विरुद्ध आन्दोलनसंपादित करें
आलोचनासभ आ आरोपसंपादित करें
भारतक राष्ट्रिय ध्वजक रूपमे भगवा ध्वज अपनाबक पक्षधरसंपादित करें
सङ्घक प्रार्थनासंपादित करें
ख्यातिप्राप्त स्वयंसेवकसंपादित करें
सङ्घक साहित्य प्रकाशकसंपादित करें
चित्र दीर्घासंपादित करें
एहो सभ देखीसंपादित करें
बाह्य जडीसभसंपादित करें
- संघ का आधिकारिक जालस्थल
- Archieves of RSS
- राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ का इतिहास
- पांचजन्य - राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ का मुखपत्र (हिन्दी साप्ताहिक)
- Organiser (आर्गनाइजर) - आर एस एस का मुखपत्र (अंग्रेजी साप्ताहिक)
- साधना (राष्ट्रीय विचारों का गुजराती साप्ताहिक)
- हिन्दू स्वयंसेवकसंघ, यूएसए की पत्रिका " तत्त्व " (अंग्रेजी में)
- श्री गोलवलकर गुरुजी - राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ के द्वितीय सरसंघचालक श्री माधव सदाशिव गोलवलकर के व्यक्तित्व एवं कृतित्व को समर्पित हिन्दी, मराठी, अंग्रेजी जालघर
- राष्ट्र का संगठन : राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ - संघ का परिचय देता हुआ लेख
- गीत गंगा - दस से भी अधिक भारतीय भाषाओं में सैकडों राष्ट्रभक्ति गीत एवं एम् पी-३
- सामाजिक कार्यों की फसल उगा रहा है संघ
- संघ की प्रेरणा से भारतवर्ष में चल रहे हैं सेवा-कार्य
- दीप जो जलता रहा " श्री श्री गुरूजी जन्मशताब्दी वर्ष पर विशेष "
- संघ दृष्टि और राष्ट्रीय सुरक्षा (स्वदेश)
- समाज बदलने का बीड़ा[dead link]
- राष्ट्रीय स्वंयसेवक संघ तब और अब : भाग-1[dead link], भाग-२[dead link], भाग-३[dead link]
सन्दर्भ सामग्रीसभसंपादित करें
- ↑ १.० १.१ Andersen & Damle 1987, p. 111.
- ↑ Priti Gandhi (१५ मई २०१४), "Rashtriya Swayamsewak Sangh: How the world's largest NGO has changed the face of Indian democracy", DNA India, अन्तिम पहुँच २०१४-१२-०१।
- ↑ "Hindus to the fore", मूलसँ १६ फ़रवरी २०१७=live-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २४ अक्तूबर २०१६।
- ↑ "Glorious 87: Rashtriya Swayamsevak Sangh turns 87 on today on Vijayadashami", Samvada, २४ अक्टुबर २०१२, अन्तिम पहुँच २०१४-१२-०१।
- ↑ "Highest growth ever: RSS adds 5,000 new shakhas in last 12 months", द इंडियन एक्सप्रेस, २०१६-०३-१६, मूलसँ २४ अगस्त २०१६ =live-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१६-०८-३०।
- ↑ Horowitz, Donald L. (2001). The Deadly Ethnic Riot. University of California Press. प॰ 244. आइएसबिएन 978-0520224476. https://archive.org/details/deadlyethnicriot00horo/page/244.
- ↑ McLeod, John (2002). The history of India. Greenwood Publishing Group. pp. 209–. आइएसबिएन 978-0-313-31459-9. https://books.google.com/books?id=DAwmUphO6eAC&pg=PA209. अन्तिम पहुँच तिथि: 11 June 2010.
- ↑ Jeff Haynes (2 September 2003). Democracy and Political Change in the Third World. Routledge. pp. 168–. आइएसबिएन 978-1-134-54184-3. https://books.google.com/books?id=YdWAAgAAQBAJ&pg=PA168. अन्तिम पहुँच तिथि: 24 अक्तूबर 2016.
- ↑ "indialegallive", मूलसँ १४ जून २०१८-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच =dead।
- ↑ "dnaindia"।
- ↑ "राष्ट्रिय स्वयं सेवक संघ", मूलसँ १४ जून २०१८-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच =live।
- ↑ "bhaskar", मूलसँ १४ जून २०१८-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच =live।
- ↑ "Understand the RSS", मूलसँ १७ सितंबर २०१८live-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १७ सितंबर २०१८।