मंगलोर
मंगलोर (तुळु: कुड्ला ; कोंकणी: कोडयाल; ब्यारि: मायकला; कन्नड: ಮಂಗಳೂರು / मंगलोर) भारत क कर्नाटक प्रान्तक एक शहर छी । ई शहर देशक पश्चिमी भागमे रहल अछि । ई शहरक पूर्वमे पश्चिमी घाटि तथा पशिचममे अरब सागर रहल अछि ।
मंगलोर ಮಂಗಳೂರು | |
समय मंडल: आईएसटी (यूटीसी+५:३०) | |
देश | भारत |
राज्य | कर्नाटक |
जिला | दक्षिण कन्नड |
मेयर | Ganesh Hosabettu |
जनसंख्या • घनत्व |
398,745 (2001[अपडेट]) • ३,५८६.५ /किमी2 (९,२८९ /वर्ग माइल) |
क्षेत्रफल • ऊँचाई (AMSL) |
१३२.४५ कि.मी² (५१ वर्ग मील) • २२ मीटर (७२ फी॰) |
विभिन्न कोड
| |
आधिकारिक जालस्थल: www.mangalorecity.gov.in |
निर्देशाङ्क: १२°५२′N ७४°५३′E / १२.८७°N ७४.८८°E
मंगलोर दक्षिण कन्नड जिलाक मुख्यालयछी ।
भूगोल
सम्पादन करीइतिहास
सम्पादन करीअरब सागर आ पश्चिमी घाटीक बिचमे रहल मंगलोर सहर बषौसँ बाणिज्य गतिबिधिक केन्द्र रहल अछि । कर्नाटकक नेत्रावती तथा गुरूपुरा नदीसभक संगम स्थलमे बसल मंगलोर कर्नाटकक दक्षिण पश्चिमी तटमे अवस्थित रहल अछि। मंगलोर सहरके प्राचिनकालमे 'नौरा' नामसँ सेहो सम्बोधन करैत छल । मंगलोर नाम मंगला देवी मन्दिरक नामसँ रहल गेल अछि ।[४] मंगला देवी अपुला राजवंशक कुलदेवी छलिन । ई मन्दिर केरला क राजकुमारीक सम्झनामे बनाने छल ।
जनसंख्या
सम्पादन करीयातायात
सम्पादन करीपर्यटन स्थल
सम्पादन करीमंगलादेवी मंदिर
सम्पादन करीई मन्दिरक नामसँ ई शहरक नाम मंगलोर रहल गेल अछि । ई मन्दिर शहरक मुख्य बस बिसौनीसँ ३ किलोमीटर दूरमे रहल अछि । ई मन्दिरके अट्टावरक बलाल वंश द्वारा केरला कऽ राजकुमारीक सम्झनामे बनाने छल ।
कादरी मंजूनाथ मन्दिर
सम्पादन करीई कादरी मंजूनाथ मन्दिर एक ऐतिहासिक मन्दिर छी । ई मन्दिर १०६८ ई. मे बनल छल । वर्गाकर आकारमे रहल ई मन्दिर सबसँ उच्च पहाडमे अवस्थित रहल अछि । मन्दिरमे स्थापित लोकेश्वरक प्रतिमा कास्य धातुक सबसँ उत्तम मानैत अछि । मन्दिरक आगनमे जोगीमठ रहल अछि जहिमे राजा भुपेन्द्रने बनाने अछि । ओत रहल पहाडक चट्टानसभमे गुफासभ रहल अछि जेकरा पाण्डवसभक गुफासँ जानल जाएत अछि ।
सेन्ट अलोयसियस चर्च
सम्पादन करीसेन्ट अलोयसियस चर्च नेहरु बस बिसौनीसँ १ किलोमीटर दुरीमे रहल अछि । चर्चक ढोकासभ इटलीक कलाकार एन्टोनी मोशायनी पेन्टीन केने छल । चर्चक निर्माण १८९९ - १९०० ई. मे भेल छल । सेन्ट अलोयसियस कलेज लाइटहाउस पहाडमे अवस्थित अछि जेकर तुलनामे रोमक सिसटीन चेपल संग करैत अछि ।
श्री शरावू महागणपति मन्दिर
सम्पादन करीशरावु महागणपति मन्दिर परिसरमा अनेक मन्दिर रहल अछि जे शरावु, कादरी, मंगलादेवी तथा कुदरोली आदि रहल अछि। ई सब मन्दिरसभमे ८०० बर्ष पुरान श्री शरावु शाराबेश्वर मन्दिर सबसँ पुरान लोकप्रिय मन्दिर रहल अछि । ई मन्दिर गणपति क्षेत्रमे अवस्थित अछि।
सन्दर्भ सामग्रीसभ
सम्पादन करी- ↑ "Central Excise and Service Tax Location Code (Areas Under the Range West of Mangalore-II DVN (610201)"। Central Board of Excise & Customs। मूलसँ 2009-01-12 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2008-07-05।
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (help) - ↑ "STD Codes for cities in Karnataka"। भारत संचार नगर लिमिटेड (BSNL)। अन्तिम पहुँच 2008-07-06।
- ↑ "List of RTOs"। AICDA (All India Car Dealers Association)। अन्तिम पहुँच 2008-04-08।
- ↑ Kameshwar, G. (2004). Tulu tales: a soota chronicle. Rupa & Co.. आइएसबिएन 978-81-291-0427-4.