कोयम्बटोर, कोयम्बतुर, कोयम्बटुर वा कोवाई [koːʋəj]क नामसँ प्रसिद्ध, तमिलनाडु राज्यक एक शहर छी । कर्नाटकतमिलनाडु राज्यक सिमानामे अवस्थित ई शहर मुख्य रूपसँ एकटा उद्योगिक नगरी छी । ई शहर सम्पूर्ण भारतसँ रेलवे, राजमार्ग आ वायु मार्गसँ व्यवस्थित तरिकासँ जुडल अछि अछि ।

कोयम्बटोर
கோயம்புத்தூர்
कोवाई
Coimbatore
मरुदामलाई मोरुगन मन्दिर
मरुदामलाई मोरुगन मन्दिर
उपनाम: 
दक्षिण भारतको म्यानचेस्टर
देशभारत भारत
राज्यतमिलनाडु
क्षेत्रकोङ्गु नाडु
सरकार
 • प्रकारमेयर परिषद
 • अङ्गकोयम्बटोर शहर नगर निगम
क्षेत्रफल
 • शहर२४६.७५ किमी (९५.२७ वर्गमाइल)
 • महानगर
६४२.१२ किमी (२४७.९२ वर्गमाइल)
 • क्रम
उन्नतांश
४११.२ मिटर (१३४९.१ फिट)
जनसङ्ख्या
 (२०११)
 • शहर१६,०१,४३८[]
 • महानगर
२१,३६,९१६[]
 • मेट्रो क्रम
१६अम
वासिन्दाकोयम्बटोरियन
भाषासभ
 • आधिकारिकतमिलअङ्ग्रेजी
समय क्षेत्रयुटिसी+५:३० (भारतीय मानक समय)
हुलाक कोड
६४१xxx
टेलिफोन कोड+९१-४२२
सवारी दर्ताTN 37 (दक्षिण), TN 38 (उत्तर), TN 66 (केन्द्रीय), TN 99 (पश्चिम)
वेबसाइटकोयम्बटोर नगर

कोयम्बटोर एकटा महत्वपूर्ण उद्योगिक शहर छी । दक्षिण भारतक म्यानचेस्टरक नामसँ प्रसिद्ध कोयम्बटोर एक प्रमुख कपडा उत्पादनक केन्द्र छी । नीलगिरी हिमालक तराईमे अवस्थित ई शहर पुरे वर्ष अनुकुलित मौसमक महसुस कराबैत अछि । दक्षिणसँ नीलगिरीक यात्रा करैलेल आएल पर्यटकसभ कोयम्बटोर शहरके आधार शिविर जका प्रयोग करैत अछि । कपडा उत्पादन कारखानासभ वाहेक एतय कयन पर्यटकीय स्थलसभ अछि जतय भ्रमण करैलेल आएल पर्यटकसभ घुमि सकैत अछि । एतय रहल जैविक उद्यान, कृषि विश्‍वविद्यालय सङ्ग्रहालय आ भिओसी पार्क विशेष रूपसँ पर्यटकसभके आकर्षित करैत अछि । कोयम्बटोरमे बहुतेक हिन्दू मन्दिरसभ अछि जाहिकारण ई शहरक हिन्दू धर्मावलम्बी महत्वके थप करैत अछि । भारतक प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीक भारतमे १०० स्मार्ट सिटी बनाबैक निर्णय अन्तर्गत ई शहरके सेहो चुनल गेल अछि ।[][]

कोयम्बटोरक नाम उत्पतिमे विभिन्न सिद्दान्तसभ विद्यमान अछि । ओहिमेसँ एक सिद्दान्त अनुसार कोयम्बटोर नाम कोवनपुथुर ('कोवानक नव शहर' सँ पृथक भऽ आएल अछि), कोवान वा कोयानक मुखिया कोयम्बटोर सँ विकसित भेल अछि।[]

जनसङ्ख्या

सम्पादन करी

भारतक जनगणना सन् २०११ अनुसार कोयम्बटोर शहरक जनसङ्ख्या १६,०१,४३८ रहल अछि ।[][] एतयक लिङ्ग अनुपात अनुसार १,००० पुरुषमे कूल ९९७ महिला आबैत अछि ।[]चेन्नई बाद तमिलनाडु राज्यक सबसँ पैग शहर छी ।[]

प्रमुख आकर्षण

सम्पादन करी

भिओसी पार्क

सम्पादन करी

भिओसी पार्क कोयम्बटोरक प्रमुख आकर्षण छी ।

कृषि विश्‍वविद्यालय

सम्पादन करी

तमिलनाडु कृषि विश्‍वविद्यालय कोयम्बटोरक रोचक पर्यटक स्थलसभ मे सँ एक छी । रेलवे स्टेशनसँ पाँच किलोमिटरक दूरीमा अवस्थित ई विश्‍वविद्यालय एसियाक उत्कृष्ट कृषि विश्‍वविद्यालयसभमेसँ एक छी ।

पेरुर मन्दिर

सम्पादन करी

पेरुर कोयम्बटोरसँ ६ किलोमिटरक दूरीमे अवस्थित एकटा छोट शहर छी । एकर मुख्य आकर्षण पेरुर मन्दिर छी जतय सात कोङ्गु शिवालयममेसँ एक अछि ।

सन्दर्भ सामग्रीसभ

सम्पादन करी
  1. १.० १.१ "INDIA: Tamil Nādu"। citypopulation.de। अन्तिम पहुँच 4 March 2016
  2. २.० २.१ २.२ "Smart city challenge, Coimbatore"। Government of India। अन्तिम पहुँच 15 December 2015
  3. http://www.firstpost.com/business/why-only-98-cities-instead-of-100-announced-all-questions-answered-about-smart-cities-project-2410576.html
  4. "Coimbatore: turning modern, yet retaining its old charm"The Hindu। 18 June 2011। अन्तिम पहुँच 31 January 2013
  5. "Census Info 2011 Final population totals"। Office of The Registrar General and Census Commissioner, Ministry of Home Affairs, Government of India। 2013। अन्तिम पहुँच 26 January 2014
  6. "Major Agglomerations" (PDF)। The Registrar General & Census Commissioner, Ministry of Home Affairs, Government of India। 2011। अन्तिम पहुँच 31 May 2015

बाह्य लिङ्कसभ

सम्पादन करी

एहो सभ देखी

सम्पादन करी