सीरिया (अरबी: سوريّة Sūrriya or Sūrya), आधिकारिक रूप सँ सीरियाई अरब गणतन्त्र (अरबी: الجمهورية العربية السورية ), दक्षिण-पश्चिम एसियाक एक राष्ट्र छी। ई राष्ट्रक पश्चिममे लेबनानभूमध्यसागर, दक्षिण-पश्चिममे इजरायल, दक्षिणमे जोर्डन, पूरबमे इराक तथा उत्तरमे टर्की अछि। इजरायल आ इराकक बीच स्थित होमएकें कारण ई मध्य-पूर्वक एक महत्वपूर्ण देश छी। एकर राजधानी दमास्कस अछि जे उमय्यद खिलाफतमामलुक साम्राज्यक राजधानी रहि चुकल अछि।

جمهورية سوريا العربية
Al-Jumhūriyyah al-ʿArabiyyah as-Sūriyyah
सीरियाई अरब गणराज्य
झन्डा राज्य चिन्ह
राष्ट्रगानHomat el Diyar
भूमि के पालक

राजधानी
(आ पैग सहर)
दमिश्क
३३°३०′उ॰ ३६°१८′पू॰ / ३३.५००°N ३६.३००°E / 33.500; 36.300
सरकारी भाषा अरबी
सरकारक प्रकार अध्यक्षीय गणतंत्र आपातकाल कानून के अंतर्गत 1963 से
 -  राष्ट्रपति बशर अल-असाद
 -  प्रधानमंत्री मोहम्मद नाजी अल-ओतारी
स्वतंत्रता फ्रान्स 
 -  प्रथम घोषणा सितम्बर १९३६ 
 -  दोसर घोषणा १ जनवरी १९४४ 
 -  मान्यता 17 अप्रैल 1946 
क्षेत्रफल
 -  पुरा १,८५,१८० किमी (८८अम)
७१,४७९ वर्गमाइल
 -  पानी (%) 0.06
जनसंख्या
 -  2007 अनुमान 19,405,000 (55 वां)
जिडिपी (पिपिपी) 2007 अनुमान
 -  कूल $87.09 बिलियन (63 वां)
 -  प्रतिव्यक्ति आय $4,488 (111 वां)
जिडिपी (नाम मात्र) 2007 अनुमान
 -  कूल $37.76 बिलियन (73 वां)
 -  प्रतिव्यक्ति आय $1,946 (११४म्)
मानव विकास सूचकांक (2013) 0.658 (118वाँ)
मुद्रा सीरियन पाउण्ड (SYP)
समय क्षेत्र EET (युटिसी+2)
 -  ग्रीष्ममे (डिएसटि) EEST (युटिसी+3)
इन्टरनेट टिएलडी .sy
टेलिफोन कोड नं. 963
1 The Franco-Syrian Treaty of Independence (1936), not ratified by France.

सन् १९४६ अप्रैलमे फ्रान्स सँ स्वाधीनता प्राप्त केलाक बाद एहि ठामके शासनमे बाथ पार्टीक प्रभुत्व रहल अछि। सन् १९६३ सँ एहि ठाम आपातकाल लागू अछि जकर कारण सन् १९७०कें बाद सँ एहि ठामक शासक असद परिवारक लोक होएत आबि रहल अछि।

नामसंपादित करें

सीरिया नाम प्राचीन ग्रीकसं आएल अछि। प्राचीन कालमे यवन अही क्षेत्र कs सीरीयोइ कहैत छल। [१]

राजनीतिसंपादित करें

सीरियाक कार्यपालिकाके अंग अछि - राष्ट्रपति, दू उपराष्ट्रपति, प्रधानमंत्री मंत्रीपरिषद। अही ठामक विधायिकामे एकमात्र सदन होइत अछि।


संविधान आर सरकारसंपादित करें

सीरिया का संविधान १९७३म अपनाएल गेल छल जाहिमे बाथ पार्टीक नेतृत्व कs अधिकार मिलल अछि।

आपातकालसंपादित करें

सन् १९६३सं देशमे आपातकाल लागू अछि।

इतिहाससंपादित करें

एल्बी सभ्यतासंपादित करें

एल्बाके शहरक स्थापना सन् ३००० ईसापूर्वमे भेल छल। इस सभ्यता के अवशेष सन् 1975 में उत्तरी सीरिया में मिले थे। सुमेर तथा अक्कद से इसका व्यापारिक सम्पर्क था।[२] फ़राओ के उपहारों के यहाँ मिलने से यह भी स्पश्ट होता है कि मिस्र से भी इनके सम्बन्ध थे। सीमेटिक भाषाओं का सबसे पुराना अभिलेख भी यहीं मिला है। यद्यपि आधुनिक संधानों से पता चलता है कि यह पूर्वी सेमेचिक भाषा थी और अक्कदी भाषा के अधिक करीब थी।[३] एल्बा के साम्राज्य को ईसापूर्व 2260 में अक्कद के सारगोन ने तथा उसके बाद ईसपूर्व 1900 में हिट्टियों ने फ़तह किया।

प्राचीन कालसंपादित करें

 
बुसरा अल शाम में रोमन थियेटर.

thumbnail|right|120px|अरब फिलीप - सीरियाई नोट का विवरण

 
उम्मयद मस्जिद, दमिश्क

ईसाइयलके इतिहासमे सीरिया बहुत महत्वपूर्ण अछि।{Acts 9:1-6 Paul's Encounter with Yahweh on the Road to Damascus}

विभागसंपादित करें



बड़का नगरसंपादित करें

दमिश्क - अलेप्पो - लताकिया - होम्स - हमा

छोटका नगरसंपादित करें

अल-हसाख - दीर अज़-ज़ोर - अर-रक्का - इदलिब - डारा - अस-सुवयदा - तरतूस.

शहरसंपादित करें

अल कमीशली - नवा - अर-रास्तान - मयसफ़ - सफ़िता - जाब्लेह - अथ-थवारा - दुमा - बनियास - अन-नब्क- कुसैर - मालौला - ज़बादानी - बुसरा अल शाम - जरामाना - अत-ताल - सलामिये- सैदान्या - अल-बाब - जिस्र अल-शुग़ुर

भूगोलसंपादित करें

 
Satellite image of Syria (border lines added).


 
सीरिया का मानचित्र


जनवृत्तसंपादित करें

नस्लसंपादित करें

 
तीन सीरियाई लोग, 1873.


धर्मसंपादित करें

सीरिया की ९० प्रतिशत आबादी मुस्लिम अछि आर १० प्रतिशत ईसाई। सुन्नी मुस्लिम कुल जनसंख्याके ७४ प्रतिशत अछि जबकि शिया क़रीब १३ प्रतिशत।

दमिश्कमे किछ यहूदी सेहो रहैत अछि।[४]

भाषासंपादित करें

अर्थव्यवस्थासंपादित करें


विदेशी व्यापारसंपादित करें

परिवहनसंपादित करें

सीरियाके सीमा विवादसंपादित करें

तुर्कीके साथ इस्कांदरन (हताय) प्रांतक विवादसंपादित करें


गोलान पठार पर इसरायलक दावासंपादित करें

>

संस्कृतिसंपादित करें

मेला आर त्यौहारसंपादित करें

सम्बन्धित विषयसंपादित करें

टीकासंपादित करें

  1. सबसं पहिल Theodor Nöldeke द्वारा सन् 1881 में ; cf. Harper, Douglas (November २००१), "Syria", Online Etymology Dictionary, अन्तिम पहुँच २००७-०६-१३  |month= प्यारामिटर ग्रहण नै केलक (सहायता).
  2. "Syria: A country Study - Ancient Syria", Library of Congress, Data as of अप्रैल १९८७, अन्तिम पहुँच २००७-०९-०५ 
  3. "The Aramaic Language and Its Classification", Journal of Assyrian Academic Studies, Vol. 14 (No. 1)। 
  4. Syrian Jews

सन्दर्भ सामग्रीसभसंपादित करें

बाह्य जडीसभसंपादित करें

सरकार
संस्कृति
अर्थव्यवस्था
समाचार
Syrian Cities, towns & Villages websites