भारतीय निर्वाचन आयोग

भारत निर्वाचन आयोग (अङ्ग्रेजी: Election Commission of India) एक स्वायत्त एवं अर्ध-न्यायिक संस्थान छी जकर गठन भारतमे स्वतनत्र आ निष्पक्ष रूप सँ विभिन्न जनसमुदायकें माध्यम सँ भारतक प्रतिनिधिक संस्थानसभमे प्रतिनिधी चुनबाक लेल कएल गेल छल। भारतीय चुनाव आयोगक स्थापना २५ जनवरी १९५० मे भेल छल।[२][३]

भारतीय निर्वाचन आयोग
भारतीय निर्वाचन आयोगक आधिकारिक लोगो
निकाय सङ्क्षेप
स्थापना२५ जनवरी १९५० (बादमे राष्ट्रिय मतदाता दिवसक रूपमे मनाओल गेल)
सम्बन्धन भारत
मुख्यालयनिर्वाचन सदन,अशोक रोड़, नयाँ दिल्ली[१]
एजेन्सी कार्यकारी
  • सुनिल अरोरा, आईएस

प्रक्रिया सम्पादन करी

घर सँ वोट सम्पादन करी

भारतीय निर्वाचन आयोग ८० वर्ष आ एहि सँ अधिक आयु कें व्यक्ति आ शारीरिक चुनौती कें संग दिव्यांग कें अपन घर सं बैसल बैलेट कें उपयोग कर कें मतदान कें अनुमति देलनि अछि. [४] एहि सुविधाक लाभ उठाबय लेल पात्र व्यक्तिकें चुनाव तिथि सं कम सं कम १० दिन पहिने नामित बूथ स्तरक अधिकारी सं पंजीकरण करावय पड़त. एक मतदान अधिकारी, माइक्रो ऑब्जर्वर, पुलिस अधिकारी आ फोटोग्राफर सहित पांच अधिकारीक एकटा समर्पित टीम सुचारू आ पारदर्शी मतदान प्रक्रिया सुनिश्चित करबाक लेल हुनका सभक आवासक दौरा करत। पूरा मतदान प्रक्रिया कें फोटो आ वीडियो कें माध्यम सं दस्तावेज कैल जेतय. यद्यपि घर सं मतदानक विकल्प स्वैच्छिक अछि, मुदा एक बेर जखन कोनो मतदाता एहि पद्धति कें चुनैत अछि त निर्णय कें बाद मे नहि बदलल जा सकैत अछि. भोपाल मे, चुनाव अधिकारी सभ अति वरिष्ठ नागरिक (८० वर्ष सँ अधिक आयु) आ विकलांग मतदाता सभक आवास पर पहुँचि, डाक मतपत्रक माध्यम सँ अपन वोट जमा करबा मे सहायता प्रदान कए रहल छथि। [५]

 
८० सँ बेसीक एक वरिष्ठ नागरिक भोपाल मे अपन घर वोट देबय जा रहल छथि
 
अपन घर वोट

मुख्य चुनाव आयुक्त सम्पादन करी

चुनाव आयुक्तसभक नियुक्ति आ कार्यावधि सम्पादन करी

निर्वाचन आयोगक कार्य तथा कार्यप्रणाली सम्पादन करी

निर्वाचन आयोगक कार्यप्रणाली सम्पादन करी

  1. निर्वाचन आयोग के जिम्मेदारी अछि जे ओ चुनाव के देखरेख, निर्देशन आ आयोजन करैत अछि।ई राष्ट्रपति, उपाध्यक्ष, संसद आ राज्य विधान सभा के चुनाव करैत अछि।
  2. निर्वाचन सूची तैयार कराबैत अछि
  3. राजनीतिक दलक पंजीकरण करैत अछि
  4. वर्गीकरण, राजनीतिक दल के राष्ट्रीय आ राज्य स्तरीय दल के रूप में मान्यता, दल आ निर्दलीय के चुनाव प्रतीक देब।
  5. सांसद/विधायक के अयोग्यता (पलायन छोड़ि) पर राष्ट्रपति/राज्यपाल के सलाह देब।
  6. चुनाव के लेल अनुचित साधन के प्रयोग क व्यक्ति के अयोग्य ठहराबय के।

भारतमे निर्वाचन सुधार सम्पादन करी

एहो सभ देखी सम्पादन करी

बाह्य जडीसभ सम्पादन करी

सन्दर्भ सामग्रीसभ सम्पादन करी

  1. "Contact Us"Election Commission of Indiaमूलसँ 2016-12-26 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच January 10, 2018 {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. "The Presidential and Vice-Presidential Elections Act, 1952 (Act No. 31 of 1952)" (PDF)Election Commission of India। 14 March 1952। मूल (PDF)सँ 2010-10-09 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 9 September 2017 {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. "Part XV of the Constitution of India - Elections - Article 324" (PDF)Ministry of Law and Justice, Government of Indiaमूल (PDF)सँ 2011-12-03 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 9 September 2017 {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  4. "EC provides facility to voters above 80 years of age & Divyanga to vote from home"News On AIR - News Services Division। 13 November 2023। अन्तिम पहुँच 13 November 2023
  5. Ayub, Jamal (8 November 2023)। "Vote From Home: Madhya Pradesh Polling Stations Come To The Doorstep For Elderly & Disabled"The Times of India। अन्तिम पहुँच 13 November 2023