गौतम ऋषि

गौतम ऋषि वैद्धिक कालक मुल सप्तर्षि मध्यक पहिल ऋषि छथि । उनकर पिताक नाम रहुगुणा छल । ई ऋषिके गौतम गौत्रक गोत्र प्रवर्तक कही चिनैत अछि । महर्षी गौतम वैद्धिक कालक मुल सप्तर्षि मध्यक पहिल ऋषि छथि । वास्तवमे उच्चारणमे गौतम उनकर वास्तविक नाम गोतम छी । गोतमक नामसँ गोतम गाण बनल अछि । वास्तविक नाम गोतम भेला वापत प्रचलनमे गौतम कहै सबदिश गौतमनै उल्लेख भेल पावैत अछि । संस्कृत ग्रन्थ मानभन्तरक सातौं भल्युममे उल्लेख तथ्यके जर्मन मानवशास्त्री म्याक्स मुलर अपन खोजमे अहिना उल्लेख केने अछि :-

गौतम ऋषि

" महर्षि गौतम वैद्धिक कालका एक प्रख्यात महर्षि छल । ओ हिन्दू धर्मक मन्त्रसभक प्रतिपादक सेहो छल । त्हिल हुनका वैद्धिक कालमा मन्त्रद्रष्टा कहै चिनैत छल ।"

वास्तवमे ई तथ्य प्रमाणित करैत अछि कि महर्षि गौतम महान, प्रतापी आ ऋषिसभक सेहो महर्षि छल । ओ हिन्दू धर्ममे प्रयोग भेल कतिपय मन्त्रसभक मुख्य प्रतिपादक सहो छल । ओ ओहि समयमे मन्त्रक प्रवर्तन केने छल । तहिसँ हुनका वैद्धिक कालमे मन्त्रक पिता कहै चिनैत् छल । मानवशास्त्री मुलरकै खोज अनुसार गौतम महर्षिक बारेमे ऋगवेदमे सेहो उल्लेख अछि । मुलर अपन खोजमे लिखने अछि :- "ऋगवेदमे बहुत शुक्तिसभ अछि जे महर्षि गौतमक नाम आ जिवनक कुछ पक्षक बारेमे उल्लेख केने अछि ।" ई तथ्यसँ सेहो प्रमाणित होएत अछि कि वास्तवमे महर्षि गौतम अत्यन्त प्रभावशाली आ सिद्ध महर्षि छल । ऋगवेदक तमाम शुक्तिसभ उनकर महानता आ जिवनीक व्याख्या कएल गेल अछि । देवि भागवतमे सेहो महर्षि गौतमक बारेमे बहुत बातसभ उल्लेख कएल गेल मिलैत अछि । अपन खोजमे मुलर लिखाने अछि :-

"देवि भागवतक अनुशार प्राचिन कालक गोदावरी नदीक नाम सेहो महर्षि गौतमसग जोडने अछि अर्थात गोदावरी नदीक नाम सेहो महर्षि गौतमक नामसँ जुराएर राखने अछि ।"

ई तथ्य बताएल अनुसार गोतावरी नदी प्राचिन मिथिला नजिक परै वाला मिथिला उपवन होएत बहैत् छल । ई नदी आ गंगा नदी प्राचिनकालमे करिब संगसंगै भऽ बहैत छल । ओहि समयक अत्यन्त पवित्र नदी मानैवाला गोदावरी नदीक नाम सेहो महर्षि गौतमक नामसँ राखने छल । ऋगवेदक अनुसार महर्षि गौतम राहुगाणाक बेटा छल । राहुगाना अङ्गिराक सन्तती छल । महर्षि गौतमक तीन बेटा छल ।

महर्षि गौतमक विवाह

गौतमक पत्नी अहिल्या

वैद्धिक ग्रन्थसभ आ विभिन्न विद्वानसभ विभिन्न कालखण्डमे कएल खोज अनुसन्धान अनुसार महर्षि गौतमक दुई विवाह भेल पुष्टी होएत अछि । कियाकी उनकर प्रख्यात पत्नी अहिल्यासँ एक मात्र सन्तान सतानन्दक जन्म भेल बताने अछि मुदा ओसँ पहिल उनकर दुई अन्य बेटा वामदेव आ नोधास रहल सब उल्लेख केने अछि । ई दुई पुत्रक बारेमे बहुत लाम्बा वर्णन कएल गेल पावैत अछि ।