आचेह

आचेह; (आचेली: आचे ([ʔaˈtɕɛh]); Jawi: اچيه‎; Dutch: Atjeh or Aceh) इन्डोनेसियाक एक प्रदेश छी। ई सुमात्रा टापुक उत्तरी भागमे रहल अछि । आचेहक राजधानी सहर बन्द आचेह छी। ई प्रदेश भारतक अन्डामान तथा निकोबार टापु नजदिक रहल अछि। ई दुई टापु आ आचेहक बिचमे अन्डामान समुद्र रहल अछि। आचेह मुस्लिम बाहुल्यता भेल प्रदेश छी। ई प्रदेशमे मुस्लिम समुदायक जनसङ्ख्या प्रतिसत इन्डोनेसियाभरमे सबसँ बहुत रहल अछि । हिमरक मुस्लिमसभ ओसभक कठोर परम्परा तथा कानुनक रूपमे चिनिएल सरिया पालना करै केने अछि ।

आचे
Special Region
Other प्रतिलेखन(सभ)
• जावी	اچيه دارالسلام
शीर्ष वाहिनासँ: बैतर्रह्मान ग्रान्ड मस्जिद, लउट तवार ताफ, सबाङ, गुनुङ लेउसर राष्ट्रिय निकुन्ज, सेउलवाह अगम, सुनामी सङ्ग्राहलय
छाप
उपनाम(सभ):  सेरम्बी मेक्का मेक्काक पिँढी
आदर्श वाक्य(सभ):  "पन्चचिता"(संस्कृत) "पाँच उद्देश्य"
इन्डोनेसियाक नक्शामे आचे प्रदेश
निर्देशाङ्क: ५°३३′उ॰ ९५°१९′पू॰
देश	इन्डोनेसिया
स्थापना	७ डिसेम्बर १९५६
राजधानी	Banda Aceh
सरकार
• अङ्ग	आचे क्षेत्रीय सरकार
• गभर्नर	इर्वान्दी युसुफ (आचे राष्ट्रिय पार्टी)
• उप गभर्नर	नोभा इरिअन्स्याह
क्षेत्रफल
• कुल	५८३७६.८१ किमी२ (२२५३९.४१ वर्गमाइल)
• क्रम	11th
उन्नतांश	१२५ मिटर (४१० फिट)
उच्चतम उचाइ	३४६६ मिटर (११३७१ फिट)
न्यूनतम उचाइ	० मिटर (० फिट)
जनसङ्ख्या  (2016)
• कुल	५०,९६,२४८
• क्रम	14th
• घनत्व	८७/वर्ग किमी (२३०/वर्ग माइल)
• क्रम	20th
वासिन्दा(सभ)	Acehnese Warga Aceh (id) Kawom Aceh (ace)
Demographics
• जातीय समूहसभ	70.65% आचेली 8.94% जाभाली 7.22% गयो 3.29% बताक 2.13% अलास 1.49% सिमेउलुए 1.40 Aneuk Jamee 1.11% तामिअाङ मले 1.04% सिङ्किल 0.74% मिनाङ्काबाउ
• Religion	Islam 98.19% Christian 1.12% Buddhism 0.16% Catholic 0.07% Hinduism 0.003% Confucianism 0.0008% Others 0.006%
• Languages	Indonesian (official) Acehnese (regional)
समय क्षेत्र	युटिसी+7 (समय)
पोस्टल कोड	23xxx, 24xxx
Area codes	(62)6xx
आइएसओ ३१६६ सङ्केत	ID-AC
Vehicle sign	BL
GRP per capita	US$ 2,239.49
GRP rank	26th
एचडिअाई (2016)	0.700 (High)
एचडिअाई क्रम	12th (2014)
Largest city by area	Subulussalam – १,२०६ वर्ग किलोमिटर (४६६ वर्ग माइल)
जनसङ्ख्याक अाधारमे पैग सहर	बन्द आचे – (220,433 – 2010)
क्षेत्रफलक अाधारमे पैग रिजेन्सी	पूर्वी अाचे रिजेन्सी – ६,२८६.०१ वर्ग किलोमिटर (२,४२७.०४ वर्ग माइल)
जनसङ्ख्याक अाधारमे पैग रिजेन्सी	उत्तरी अाचे रिजेन्सी – (557,721 – 2014)
वेबसाइट	Government official site

ई क्षेत्रमे १० फरक-फरक समुदायक आदिवासी जनजातिसभ बसोबास करैत अछि। ई मध्ये सबसँग बहुत करीब ८०-९० प्रतिसत जनसङ्ख्या आचेली लोगसभ अछि। आचेहके इन्डोनेसियामे मुस्लिम समुदायक फैलावट सुरु भेल स्थानक रूपमे लेइत अछि। तहिना दक्षिणपूर्वी एसियामे मुस्लिमसभक फैलावटक लेल मुख्य भुमिका निर्बाह केने छल । आचेहमे ओ समयमे रहल फन्सुर तथा लमुरी राज्यमे सन् १२५० सँ मुस्लिमसभ पुगल छल । सत्रौँ सताब्दीक सुरुवातदिश मुस्लिम राज्य आचेह (आचे सल्तनत) मलाक्का स्ट्रेट क्षेत्रक सबसँ धनि, शक्तिशाली तथा विकसित देशक रूपमे चिनैत छल । आचेह एेतिहासिक रूपमे स्वतन्त्र आ बाह्य शक्तिसँग डटेर सामना करैल सफल भेल छल । आचेहसभ डच साम्राज्यवादी मात्र नै भऽ इन्डोनेसियाली सरकारसँग सेहो राजनितिक स्वतन्त्रता कायम राखैल सफल छल।

आचेहमे प्रचुर मात्रामे खनिज तेल तथा प्राकृतिक ग्यासक खानिसभ रहल अछि । कुछ ई क्षेत्रमे विश्वक सबसँ बहुत प्राकृतिक ग्यासक भण्डारण रहल तथ्य अगा सारने अछि । इन्डोनेसियाका अन्य भूभागसभक तुलनामे ई क्षेत्रक लोगसभ धार्मिक रूपमे कट्टर भेल पावैत अछि। सन् २००४ मे हिन्द महासागरमे आएल भूकम्प आ विनाशकारी सुनामीक इपिसेन्टरसँ सबसँ नजिकक स्थान आचेह छल। उक्त प्राकृतिक विपत्तिका कारण ई प्रदेशक पश्चिमी किनारामे बहुत विनाश भेल छल । भूकम्पपछा आएल सुनामीक कारण बेपत्ता या मृत्यु भेल इन्डोनेसियालीसभक सङ्ख्या करीब एक लाख सत्तरी हजार पुगल छल । एहि प्राकृतिक प्रकोपक कारणसँ स्वतन्त्र आचेहक माग करैत इन्डोनेसियाली सरकारसभ हतियार युद्ध करै रहल समूह सरकारसँग वार्तामे आउवल वातावरण तयार भेल छल । फलस्वरूप सन् २००५ मे करीब २९ वर्षसँ युद्ध करै रहल गेराकान आचे मेर्देक (गाम) समूह इन्डोनेसियाली सरकारसँग शान्ति सम्झौता केलक।