"प्रयागराज" के अवतरणसभमे अन्तर

No edit summary
ट्याग: पूर्ववत
इन्फोबक्स सुधार
पङ्क्त्ति १:
{{Infobox settlement
| name = इलाहाबाद
| official_name = प्रयागराज
| other_name = प्रयाग
| map_altnative_name =
| settlement_type = मेट्रो सहर <!-- Do not change, this is the correct name as per the actual city website -->
| image_skylinenative_name_lang = Allahabad Montage II Dec 2014.jpg=
| imagesizeother_name = 295px
| image_captionsettlement_type =
| image_skyline = Allahabad Montage II Dec 2014.jpg
| nickname = ''City of Prime Ministers'',<ref name="prime">{{cite web|title=City of Prime Ministers|url=http://allahabad.nic.in/history.htm|publisher=Government of Uttar Pradesh|accessdate=16 अगस्त 2014}}</ref><br/>''Sangam City''<ref name=sangam>{{cite news|last1=मणि|first1=राजीव|title=Sangam city, Allahabad|trans_title=संगम सिटी, इलाहाबाद|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/allahabad/Girl-from-Sangam-city-grabs-headlines-in-US/articleshow/35421311.cms|accessdate=16 अगस्ट 2014|work=[[टाइम्स ऑफ इण्डिया]]|agency=बेनेट, कोलमैन & कं॰ लि॰|publisher=टाइम्स समूह|date=21 मई 2014}}</ref>
| image_mapimagesize = 295px
| image_caption = घडीक दिशामे शीर्ष बामासँ: [[अल सेन्ट्स गिर्जाघर, इलाहाबाद|अल सेन्ट्स गिर्जाघर]], [[खुसरु बाग]], [[इलाहाबाद उच्च अदालत]], [[त्रिवेणी सङ्गम#इलाहाबादक त्रिवेणी सङ्गम|सङ्गम]] नजदीकक [[नयाँ यमुना बाँध, इलाहाबाद|नयाँ यमुना बाँध]], [[सिभिल लाइन्स, इलाहाबाद|सिभिल लाइन्स]], [[इलाहाबाद विश्वविद्यालय]], [[अल्फ्रेड बगैचा]]मे रहल [[इलाहाबाद सार्वजनिक पुस्तकालय]] आ [[आनन्द भवन]]
| map_alt =
| nicknames = सङ्गम शहर,<ref name=sangam>{{cite news |last1=Mani |first1=Rajiv |title=Sangam city, Allahabad |url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/allahabad/Girl-from-Sangam-city-grabs-headlines-in-US/articleshow/35421311.cms |accessdate=16 August 2014 |work=[[The Times of India]]|date=21 May 2014 |url-status = live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140525090000/http://timesofindia.indiatimes.com/city/allahabad/Girl-from-Sangam-city-grabs-headlines-in-US/articleshow/35421311.cms |archivedate=25 May 2014 }}</ref> प्रधानमन्त्रीक नगर,<ref name="prime">{{cite web |title=City of Prime Ministers |url=http://allahabad.nic.in/history.htm |publisher=Government of Uttar Pradesh |accessdate=16 August 2014 |url-status = dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140813071307/http://allahabad.nic.in/history.htm |archivedate=13 August 2014 }}</ref><br /> भगवानक द्वार<ref>{{cite news|url=http://www.bankexamstoday.com/2016/02/nicknames-of-indian-cities-pdf-version.html|title=Nicknames of Indian Cities – Complete List|date=26 October 2017|access-date=14 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180315003658/http://www.bankexamstoday.com/2016/02/nicknames-of-indian-cities-pdf-version.html|archive-date=15 March 2018|url-status = live}}</ref>
| map_caption = इलाहाबादक उत्तर प्रदेश मे अवस्थिति
| pushpin_mapimage_map = India Uttar Pradesh =
| unit_prefmap_alt = Metric
| pushpin_label_position = right
| map_caption = इलाहाबादक = [[उत्तर प्रदेश ]]मे अवस्थितिइलाहाबादक स्थान
| pushpin_map_alt =
| pushpin_map = India#India Uttar Pradesh
| pushpin_map_caption =
| latdpushpin_relief = yes = 25.45
| latmpushpin_label_position = =right
| latspushpin_map_alt = =
| latNS pushpin_map_caption = N
| longdcoordinates = {{coord|25|27|N|81.85|51|E|display=inline,title}}
| longmsubdivision_type = =देश
| longssubdivision_name = ={{flag|भारत}}
| longEWsubdivision_type1 = [[भारतक = Eराज्य|राज्य]]
| subdivision_type2 = क्षेत्र
| coordinates_display = inline,title
| subdivision_type2subdivision_type3 = [[भारतक जिला सभक सूचीजिलासभ|जिला]]
| subdivision_type = देस
| subdivision_name1 = [[उत्तर प्रदेश]]
| subdivision_name = {{flagu|भारत}}
| subdivision_name2 = [[इलाहाबाद मण्डल|इलाहाबाद]]
| subdivision_type1 = राज्य
| subdivision_name3 = [[इलाहाबाद जिला|इलाहाबाद]]
| subdivision_name1 = [[उत्तर प्रदेश]]
| government_type = [[नगर परिषद]]
| subdivision_type2 = [[भारतक जिला सभक सूची|जिला]]
| subdivision_name2governing_body = [[इलाहाबाद जिला|इलाहाबादनगरपालिका परिषद]]
| leader_party = [[भारतीय जनता पार्टी|भाजपा]]
| government_type =
| governing_bodyleader_title = मेयर
| leader_name = [[अभिलासा गुप्ता]]
| leader_title1 =
| leader_name1leader_title1 = मण्डलीय आयुक्त
| leader_name1 = आशिष कुमार गोयल
| leader_title2 =
| leader_name2unit_pref = Metric
| area_footnotes = <ref>{{cite web|title=Allahabad|url=http://allahabadmc.gov.in/city_profile.html|website=allahabadmc.gov.in|publisher=Government of Uttar Pradesh|language=en|access-date=26 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180404174232/http://www.allahabadmc.gov.in/city_profile.html|archive-date=4 April 2018|url-status = live}}</ref>
| unit_pref = Metric
| area_footnotesarea_total_km2 = 82
| area_rank =
| area_total_km2elevation_footnotes = 70.5
| elevation_footnoteselevation_m = 98
| elevation_mpopulation_total = 981,112,544
| population_metropopulation_as_of = 1,216,719२०११
| population_footnotes = <ref name=population>{{cite web|title=Census 2011|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf|website=censusindiaCensus India|publisher=The Registrar General & Census Commissioner|accessdate=25 जूनJune 2014|formaturl-status =PDF live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130723151530/http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf|archivedate=23 July 2013}}</ref>
| population_total = 1,117,094
| population_as_ofpopulation_density_km2 = 2011auto
| population_metro = 1,216,719
| population_density_km2 = auto
| population_metro_footnotes = <ref name="UA population">{{cite web|title=Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdfallahabad|website=censusindiaCensus India|publisher=The Registrar General & Census Commissioner,|accessdate=25 जूनJune 2014|format=PDF|url-status = dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131017153124/http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf|archivedate=17 October 2013}}</ref>
| population_rank = ३६वाँ३६म
| population_footnotes =<ref name=population>{{cite web|title=Census 2011|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf|website=censusindia|publisher=The Registrar General & Census Commissioner|accessdate=25 जून 2014|format=PDF}}</ref>
| population_blank1_title = मेट्रोमहानगर रैंकक्रम
| population_metro_footnotes =<ref name="UA population">{{cite web|title=Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf|website=censusindia|publisher=The Registrar General & Census Commissioner,|accessdate=25 जून 2014|format=PDF}}</ref>
| population_blank1 = २३अम४०म
| population_blank1_title = मेट्रो रैंक
| population_demonympopulation_demonyms = इलाहाबादी
| population_blank1 = २३अम
| timezone1 = [[भारतीय मानक समय]]
| population_demonym = इलाहाबादी
| utc_offset1 = +5:30३०
| blank2_name = [[भारतक भाषा सभ|आधिकारिक भाषा]]
| postal_code_type = डाक क्रमाङ्क सङ्ख्या
| blank2_info = [[हिन्दी]]
| blank3_namepostal_code = अन्य भाषा सभ = २११००१-१८
| area_code = +९१-५३२
| blank3_info = [[उर्दू]]<ref>{{cite web |url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf |title= Report of the Commissioner for linguistic minorities: 50th report (July 2012 to June 2013) |publisher=Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India |page=49|format=PDF| accessdate=8 नवम्बर 2015}}</ref>
| area_code_type = टेलीफोनटेलिफोन कोड
[[अवधी]]
| timezone1 registration_plate = [[भारतीय मानक समय|IST]]UP-70
| blank1_name_sec1 = [[मानव लैङ्गिक अनुपात|लैङ्गिक अनुपात]]
| utc_offset1 = +5:30
| blank1_info_sec1 = ९७८८५२ [[पुरुषमहिला|]]/१०००[[स्त्रीपुरुष|]]
| postal_code_type = [[पिनकोड|पिन]]
| website = {{URL|1=https://prayagraj.nic.in/|2=Official district website}}
| postal_code = २११००१-१८
| footnotes = {{Reflist|group=upper-alpha}}
| area_code_type = टेलीफोन कोड
| area_codeleader_name2 = +९१-५३२भानुचन्द्र गोस्वामी
| leader_title2 = जिल्लाधिकारी
| registration_plate = UP-70
| leader_name3 = मोहित अग्रवाल
| blank1_name_sec1 = [[लिंगानुपात]]
| leader_title3 = प्रहरी महानिरीक्षक (इलाहाबाद क्षेत्र)
| blank1_info_sec1 = ९७८ [[पुरुष|♂]]/१०००[[स्त्री|♀]]
| websiteleader_name4 = {{URL|http://allahabad.nic.in/}}नितिन तिवारी
| footnotesleader_title4 = {{Reflist|group=upper-alpha}} प्रहरी अधीक्षक
| demographics_type1 = भाषा
| demographics1_title1 = आधिकारी
| demographics1_info1 = [[हिन्दी भाषा|हिन्दी]]<ref name="langoff">{{cite web|title=52nd REPORT OF THE COMMISSIONER FOR LINGUISTIC MINORITIES IN INDIA|url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM52ndReport.pdf|website=nclm.nic.in|publisher=[[Ministry of Minority Affairs]]|accessdate=20 December 2018|url-status = dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170525141614/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM52ndReport.pdf|archivedate=25 May 2017}}</ref>
| demographics1_title2 = अन्य&nbsp;आधिकारिक
| demographics1_info2 = [[उर्दू]]<ref name="langoff" />
| demographics1_title3 = क्षेत्रीय
| demographics1_info3 = [[अवधि भाषा|अवधि]]<ref>{{cite web|url=https://www.ethnologue.com/language/awa |title=Awadhi |website=[[Ethnologue]] |accessdate=7 May 2019}}</ref>
}}
'''इलाहाबाद''', आधिकारिक नाम '''प्रयागराज''', भारतीय राज्य उत्तर प्रदेशक एकटा प्रमुख सहर आर [[इलाहाबाद जिला]]क मुख्यालय छी । ई गंगा आर यमुना नदीक पबित्र मान जाए वाला संगम पर अवस्थित अछि आर हिन्दू धर्मक एकता प्रमुख तीर्थ अछि। मध्यकाल मे इलाहाबादक ऐतिहासिक महत्व एकटा सैन्य स्थल कर रूप मा रहल आर वर्तमान मे ई शिक्षा आर प्रशासनक महत्वपूर्ण केन्द्र अछि। जनसंख्या अनुसार उत्तर प्रदेशक ७अम्, उत्तर भारतक १५वाँ आर भारतक ३६वाँ स्थान पर स्थित, सन् २०११ के भारतक जनगणना अनुसार इलाहाबाद सहरक जनसंख्या ११.१&nbsp;लाख आर इलाहाबाद मेट्रोपॉलिटन एरियाक जनसंख्या १२.१&nbsp;लाख अछि ।<ref name="census2011">{{cite web|url=http://www.census2011.co.in/census/city/138-allahabad.html |title=Allahabad City Population Census 2011 &#124; Uttar Pradesh |publisher=Census2011.co.in |date= |accessdate=2014-05-26}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.census2011.co.in/census/metropolitan/87-allahabad.html |title=Allahabad Metropolitan Urban Region Population 2011 Census |publisher=Census2011.co.in |accessdate=2014-05-26}}</ref> सन् २०११ मे ई सहर बिस्वक १३०वाँ सर्वाधिक वृद्धि करएत सहर घोषित कएल गेल रहल।<ref name="fastest growing">{{cite web|title=The world's fastest growing cities and urban areas from 2006 to 2020|url=http://www.citymayors.com/statistics/urban_growth2.html|publisher=''City Mayors Statistics''|accessdate=11 February 2014}}</ref><ref>{{cite web |url= http://www.walkthroughindia.com/walkthroughs/10-twin-towns-and-sister-cities-of-indian-states/|title= 10 Twin Towns and Sister Cities of Indian States|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |website= walkthroughindia.com|publisher= |accessdate=9 January 2014}}</ref> इलाहाबाद, २०१३ मे, राज्य मे तेसर सर्वाधिक नीक रहे लायक सहर चुनल गेल ([[नोएडा]] आ [[लखनऊ]] के बाद) आर २९वां पुरा देस मे।<ref>http://competitiveness.in/publications/reports/liveability-index/</ref>
 
''' इलाहाबाद '''(आधिकारिक रूपमे [[प्रयागराज]])<ref>{{cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/allahabad-becomes-prayagraj-how-yogi-adityanath-decides-names-of-places/articleshow/66255821.cms|title=इलाहाबाद प्रयागराज हुन्छ: कसरी योगी आदित्यनाथले स्थानहरुको नाम तय गर्दछ|date=अक्टोबर १७, २०१८ |accessdate=जनवरी १९, २०१९ }}</ref> [[उत्तर भारत]]क [[उत्तर प्रदेश]]क पूर्वी भागमे स्थित एक नगर तथा [[इलाहाबाद जिला]]क प्रशासनिक मुख्यालय छी। एकर प्राचीन नाम '''[[प्रयाग]]''' छी। एकरा 'तीर्थराज' (तीर्थस्थलसभक राजा) सेहो कहल जाएत अछि। [[हिन्दू धर्म|हिन्दू]] मान्यता अनुसार, एतय [[ब्रह्मा]]द्वारा सृष्टि कार्य पूर्ण भेलाक बाद पहिल [[यज्ञ]] कएल गेल छल। [[हिन्दु]]सभक सभसँ पैग सम्मेलन [[महाकुम्भ]]क चार स्थलसभमेसँ एक छी, बाँकी तीन [[हरिद्वार]], [[उज्जैन]] तथा [[नासिक]] छी। हिन्दू धर्मग्रन्थसभमे वर्णित प्रयाग स्थल पवित्रतम नदी [[गङ्गा नदी|गङ्गा]] आ [[यमुना नदी|यमुना]]क [[सङ्गम]]मे स्थित अछि। एतय [[सरस्वती नदी]] गुप्त रूपसँ सङ्गममे आबि मिल जाएत अछि, अतः ई स्थानकेँ '''त्रिवेणी सङ्गम''' कहल जाएत अछि जतय प्रत्येक बारह वर्षमे [[कुम्भ मेला]] लगैत अछि।<ref>http://www.allahabad.nic.in/</ref>
प्रति वर्ष [[माघ]]क मास मे माघ मेला आर बारहवाँ वर्ष एहेन [[कुंभ मेला]] क आयोजन होत छी जे बिस्वप्रसिद्ध मेला छी । गंगा आर यमुनाक [[त्रिवेणी संगम|संगम]], अकबरक बनवावल [[इलाहाबाद किला]], [[खुसरो बाग]], [[कंपनी बाग, इलाहाबाद|इलाहाबाद]], [[मिंटो पार्क, इलाहाबाद|मिंटो पार्क]], थोर्नहिल माएन मेमोरियल, भारती भवन पुस्तकालय, हिंदी साहित्य सम्मलेन, हिन्दुस्तानी एकेडमी, [[प्रयाग संगीत समिति]] इत्यादि ए सहरक प्रमुख आकर्षण आर महत्व के स्थान अछि ।
 
इलाहाबादमे राज्य सरकारक महत्वपूर्ण कार्यालयसभ अछि, जेना [[इलाहाबाद उच्च न्यायालय]], प्रधान महालेखाधिकारी (एजी अफिस), उत्तर प्रदेश राज्य लोक सेवा आयोग, राज्य प्रहरी मुख्यालय, [[उत्तर मध्य रेलवे (भारत)|उत्तर मध्य रेलवे]] मुख्यालय, [[केन्द्रीय माध्यमिक शिक्षा बोर्ड]]क क्षेत्रीय कार्यालय आ उत्तर प्रदेश [[माध्यमिक शिक्षा परिषद, उत्तर प्रदेश|माध्यमिक शिक्षा परिषद]]क कार्यालय अछि।
 
== नामकरण ==
शहरक वर्तमान नाम [[अकबर]]द्वारा सन् १५८३ मे इलाहाबाद राखल गेल छल। इलाहाबादक अर्थ [[अरबी भाषा|अरबी]] शब्द 'इलाह' (अकबरद्वारा चलाएल नव धर्म [[दीन-ए-इलाही]]क सन्दर्भसँ, अल्लाहक लेल) आ [[फारसी]]सँ 'आबाद' (अर्थात बैसाएल)– यानि 'ईश्वरद्वारा बैसाएल', या 'ईश्वरक शहर' होएत अछि।
 
{{clear}}
==सन्दर्भ सामग्रीसभ==
{{Reflist|2}}
Line ८९ ⟶ ९९:
 
{{Navboxes
| title = इलाहाबादसँ सम्बंधितसम्बन्धित लेखसभ
| list =
{{Allahabad topics}}
प्राप्ति स्थल "https://mai.wikipedia.org/wiki/प्रयागराज"