"दिनेश यादव" के अवतरणसभमे अन्तर

यादव, दिनेश (2075), सयपत्री (बहुभाषिक अर्धवार्षिक पत्रिका),‘मैथिली भाषा आ साहित्य :समस्य आ समाधान’, नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान, काठमाण्डू, पृष्ठ –76)
ट्याग: 2017 स्रोत संपादन
सुधार
पङ्क्त्ति १:
{{notability}}
{{Infobox person
'''[[दिनेश यादव]]''' नेपालक '''तराई–मधेस'''क एकगोटा चर्चित बहुभाषिक साहित्यकार, लेखक, समालोचक आ भाषिक अनुशन्धानकर्ता छथि । पेशासं पत्रकारितामे आबद्ध ओ नेपाली, [[मैथिली]], [[हिन्दी]], [[मगही]], [[ठेठली]], अंग्रेजीसहितके भाषामे समानान्तर रुपसं अपन कलम चलबैत छथि । मैथिलीमे बहुत पहिनेसं सक्रिय रहैत आबि रहल यादव पिछला एक दशकसं मैथिली साहित्यमे खास ककें अनुशन्धान आ कविता रचनामे सक्रिय रुपसँ देखल गेल अछि ।
| name = दिनेश यादव<br />Dinesh Yadav
| image =
| alt =
| caption =
| birth_name =
| birth_date = {{Birth date and age|1969|10|06}}
| birth_place =
| death_date =
| death_place =
| nationality = नेपाली
| other_names =
| occupation = साहित्यकार, लेखक, समालोचक आ भाषिक अनुशन्धानकर्ता
| years_active =
| known_for =
| notable_works = ''नेता सभ भेल मालामाल, जनताके भेटल ठन–ठन गोपाल'' (२०११)
| years_active =
| era =
| employer =
| organization =
| agent =
| style =
| home_town = [[राजगढ]], फकिरा, [[सप्तरी जिला]]
| height = <!-- {{height|cm=X}} OR {{height|ft=X|in=Y}}-->
| weight = <!-- {{convert|X|kg|lb|0|abbr=on}} or {{convert|X|lb|kg|0|abbr=on}} -->
| religion = <!-- Religion should be supported with a citation from a reliable source -->
| spouse =
| partner = <!-- (unmarried long-term partner) -->
| children =
| parents = रामेश्वर प्रसाद यादव (पिता)<br /> हजारीदेवी यादव (माता)
| relatives =
}}
'''दिनेश यादव''' एक बहुभाषिक साहित्यकार, लेखक, समालोचक आ भाषिक अनुसन्धानकर्ता छी। पेशासँ पत्रकारितामे आबद्ध ओ नेपाली, [[मैथिली]], [[हिन्दी]], [[मगही भाषा|मगही]], [[ठेठी]] आ [[अङ्ग्रेजी भाषा|अङ्ग्रेजी]] सहितक भाषामे समानान्तर रुपसँ अपन कलम चलबैत अछि। मैथिलीमे बहुत पहिनेसँ सक्रिय रहैत आबि रहल यादव पिछला एक दशकसँ मैथिली साहित्यमे खास करि अनुसन्धान आ कविता रचनामे सक्रिय रुपसँ देखल गेल अछि।<ref name=":0">यादव, दिनेश (2075),आङन, ‘भाषिक पत्रकारिताः चुनौति आ समाधान’, नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान, काठमाण्डू, पृ.40 ।</ref><ref name=":0" /><ref>यादव, दिनेश (२०७५), सयपत्री (बहुभाषिक अर्धवार्षिक पत्रिका),‘मैथिली भाषा आ साहित्य :समस्य आ समाधान’, नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान, काठमाण्डू, पृष्ठ –76)</ref>
 
==जीवनी==
= '''परिचय(INTRODUCTIONS)''' =
दिनेश यादवक जन्म [[सप्तरी जिला]]क [[राजगढ]]मे सन् १९६९ अक्टुबर ०६ केँ दिन रामेश्वर प्रसाद यादव आ हजारीदेवी यादवक घरमे भेल छल। ओ बिएससी (अनर्स), एमएससी, एमपिए, बिएड, पिटिपिजे (प्रोफेसनल जर्नलिज्म)क शिक्षा प्राप्त केनए अछि।
 
== मैथिली भाषा आ साहित्यमे योगदान ''' ==
<ref name=":0">यादव, दिनेश (2075),आङन, ‘भाषिक पत्रकारिताः चुनौति आ समाधान’, नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान, काठमाण्डू, पृ.40 ।</ref><ref name=":0" />दिनेश यादव(दि.या.)<ref>यादव, दिनेश (2075), सयपत्री (बहुभाषिक अर्धवार्षिक पत्रिका),‘मैथिली भाषा आ साहित्य :समस्य आ समाधान’, नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान, काठमाण्डू, पृष्ठ –76)</ref> (DINESH YADAV, দীনেশ যাদব, Dīnēśa yādaba)''' पिताक नाम :–''' रामेश्वर प्रसाद यादव''', माताक नाम :– '''हजारीदेवी यादव''' , जन्म तिथि :–06 अक्टूबर 1969, शुक्र दिन , शिक्षा :– बिएससी (अनर्स), एमएससी, एमपीए, बिएड, पीटीपीजे (प्रोफेसनल जर्नलिज्म) । वृत्ति :–पत्रकारिता, लेखन, संपादन, शिक्षण, अनुवादक, समिक्षक, अनुसन्धानकर्ता, ब्लगर ।
'''[[दिनेश यादव]]''' नेपालक '''तराई–मधेस'''क एकगोटा चर्चित बहुभाषिक साहित्यकार, लेखक, समालोचक आ भाषिक अनुशन्धानकर्ता छथि । पेशासंपेशासँ पत्रकारितामे आबद्ध यादव [[नेपाली]], [[मैथिली]], [[हिन्दी]], [[मगही भाषा|मगही]], [[ठेठलीठेठी]] आ [[अङ्ग्रेजी भाषा|अङ्ग्रेजी]], अंग्रेजीसहितकेसहितक भाषामे समानान्तर रुपसंरुपसँ अपन कलम चलबैत छथि ।अछि। मैथिलीमे बहुत पहिनेसंपहिनेसँ सक्रिय रहैत आबि रहल यादव पिछला एक दशकसंदशकसँ मैथिली साहित्यमे खास ककेंकरि अनुशन्धानअनुसन्धान आ कविता रचनामे सक्रिय रुपसँ देखल गेल अछि ।अछि।
भाषा :-'''मैथिली''', नेपाली, अंग्रेजी, मगही, ठेठली, बज्जिका, अंगिका, हिन्दी, उर्दू, भोजपुरी, जाति :– यादव (यदुवंशी), स्थायी पत्ता (पैतृक) :– गाउँ–फकिरा, गाउँपालिका: [[राजगढ]], फकिरा–०6, जिला:– सप्तरी, राजबिराज (नेपाल), पत्राचारक पत्ता :–शिवनगर, सुम्लाङ्गकोट मार्ग, सीतापेट्रोल पम्प पछाडि, कलंकी, [[काठमाण्डू]] (नेपाल)
 
[[==साहित्यिक उपलब्धि]] :–==
= मैथिली भाषा आ साहित्यमे योगदान ''' =
===रचना===
यादवक मैथिलीमे प्रकाशित पहिल रचना '''नेता सभ भेल मालामाल, जनताके भेटल ठन–ठन गोपाल''' वि.सं. २०६८ तदनुसार २०११ मे प्रकाशित भेल छल।
 
===आलेख, अनुसन्धान आ पोथीसभ===
पेशासं पत्रकारितामे आबद्ध ई नेपाली, [[मैथिली]], [[हिन्दी]], [[मगही]], [[ठेठली]], अंग्रेजीसहितके भाषामे समानान्तर रुपसं अपन कलम चलबैत छथि । मैथिलीमे बहुत पहिनेसं सक्रिय रहैत आबि रहल यादव पिछला एक दशकसं मैथिली साहित्यमे खास ककें अनुशन्धान आ कविता रचनामे सक्रिय रुपसँ देखल गेल अछि ।
'''यादवद्वारा लिखित नेपालसँ प्रकाशित [[अप्पन मिथिला]] मासिकमे समसामयिक विषय पर एक दर्जन विश्लेषणात्मक आलेख आ टिप्पणी प्रकाशित भेल अछि। रेडियोकर्मी एवं सक्रिय '''[[मैथिली अभियानी]]'''के रुपमे चर्चित '''[[ह्रदयकान्त झा ‘मधुकर'मधुकर']]'''’ प्रकाशक/संपादक रहल पत्रिका''' ‘अप्पनअप्पन मिथिला’'''मिथिला पत्रिकापत्रिकामे (अखैनएखन बन्द अछि) मे हुनकर(यादवके)यादवकेँ चर्चित आलेख सभमे '''[[‘कीकी आबो संविधान बनत ?’]]''', '''[[‘तीनतीन दलीय लोकतन्त्र हावी’]]''हावी', '''[[‘कहियाधरिकहियाधरि मौन रहत मधेशक भविष्य ?’]]''', '''[[‘नेतानेता आगा मधेस पाछा’]]''पाछा', '''[[‘संविधानसंविधान सभा भंग किएक ?’]]''', [[‘सहमतिक'सहमतिक सुगा रटान’]]रटान', आ '''[[‘विवशविवश जनता बेइमान नेता’]]''नेता' शीर्षकमे आलेख प्रकाशित हैंभेल अछि। ।'''डा. जगमान गुरुङ''', प्रधान संपादकसम्पादक आ त्रिभुवन विश्वविद्यालयकेविश्वविद्यालयक नेपाली विषयक उप–प्राध्यापक एवं साहित्यकार '''चतुर्भुज केवरत''' कार्यकारी संपादकसम्पादक रहल पत्रिका [[‘सयपत्री’]]'''सयपत्री''' केकऽ वर्ष २०७५ अंकमेअङ्कमे सेहो [[दिनेश यादव]]केयादवक अनुशन्धानमुलकअनुसन्धानमुलक आलेख मैथिलीमे प्रकाशित अछिभेल छल।
'''
[[साहित्यिक उपलब्धि]] :–
क) मैथिलीमे प्रकाशित पहिल रचनाक नाम आ वर्ष :– [[‘नेता सभ भेल मालामाल, जनताके भेटल ठन–ठन गोपाल’]]विस 2068(2011)
 
तहिना '''[[डा.योेगेन्द्रप्रसाद यादव]]''' प्रधान संपादकसम्पादक आ [[धमेन्द्र झा]] कार्यकारी संपादक रहल पत्रिका [[‘आङन’]] के अङ्क ८ में सेहो हिनक अनुशन्धानमुलक कृति प्रकाशित छनि । नेपालके सरकारी अनुदानसं संचालित ‘नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान’ काठमाण्डूसं प्रकाशित अर्धवार्षिक बहुभाषिक पत्रिका [[‘सयपत्री]]’ मे ‘मैथिली भाषा आ साहित्य : समस्या आ समाधान’ शीर्षकमे अनुसन्धानमूलक आलेख प्रकाशित । [[नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान]]सं प्रकाशित मैथिली वार्षिक पत्रिका [[‘आङ्गन’]] मे ‘भाषिक पत्रकारिता:चुनौति आ समाधान’, विराटनगरसं प्रकाशित ‘[[मिथिला टाइम्स]]’ मे ‘ब्राह्मणेत्तर मैथिली : विश्लेषण आ संश्लेषण’, जनकपुरसं प्रकाशित होमेवाला [[‘आंजूर’]] में ‘मैथिली भाषाके सरलीकरण’ आ ‘मैथिली साहित्यमे ऋतु’,आ [[‘मधेसीनेपाली डट ब्लगस्पट]]’ मे‘पाग कक्कर ?’ शीर्षकमे अनुशन्धानमुलक आलेख प्रकाशित ।
ख) मैथिलीमे प्रकाशित आलेख/अनुशन्धान/पोथीक नाम :–
 
'''[[नेपाली साहित्यकेर विशालसाहित्य]]'''केर विशाल [[वेब_भण्डारवेब भण्डार]], जाहिमे ४ हजार ३४ टा लेखक एक हजार ४ सौ ५२ स्रोत, ९४ विद्या आ एक दर्जनसं बेसी भाषामे साहित्य रचना सभ समेटल गेल ‘'''[[मझेरी डट कम (Majheri.com)]]'''’ वेब पोर्टलमें दिनेशक मैथिली आ नेपाली भाषामें कविता, लघुकथा प्रकाशित छनि । मैथिलीमे लिखल गेल हुनकर साहित्यिक रचना सभमे – '''[[‘बाल्यकाल]]'''’, '''‘आइगक तरसमें हमर चुल्हा’''', '''‘चलू आजू धनकेर बात करी’''', '''‘लुङ्गी आ धोती'''’ शीर्षकमे चर्चित कविता छनि । तहिना '''‘मातृभाषा कि मातृशक्ति’''' आ [[‘मैथिली संस्कृतिमे ऋतु’]] सेहो प्रकाशित अछि ।
'''नेपालसँ प्रकाशित ‘[[अप्पन मिथिला]]’ मासिकमे समसामयिक विषय पर एक दर्जन विश्लेषणात्मक आलेख आ टिप्पणी प्रकाशित । रेडियोकर्मी एवं सक्रिय '''[[मैथिली अभियानी]]'''के रुपमे चर्चित '''[[ह्रदयकान्त झा ‘मधुकर]]'''’ प्रकाशक/संपादक रहल पत्रिका''' ‘अप्पन मिथिला’''' पत्रिका (अखैन बन्द अछि) मे हुनकर(यादवके) चर्चित आलेख सभमे '''[[‘की आबो संविधान बनत ?’]]''', '''[[‘तीन दलीय लोकतन्त्र हावी’]]''', '''[[‘कहियाधरि मौन रहत मधेशक भविष्य ?’]]''', '''[[‘नेता आगा मधेस पाछा’]]''', '''[[‘संविधान सभा भंग किएक ?’]]''', [[‘सहमतिक सुगा रटान’]], आ '''[[‘विवश जनता बेइमान नेता’]]''' शीर्षकमे आलेख प्रकाशित हैं ।'''डा.जगमान गुरुङ''' प्रधान संपादक आ त्रिभुवन विश्वविद्यालयके नेपाली विषयक उप–प्राध्यापक एवं साहित्यकार '''चतुर्भुज केवरत''' कार्यकारी संपादक रहल पत्रिका [[‘सयपत्री’]] के वर्ष २०७५ अंकमे सेहो [[दिनेश यादव]]के अनुशन्धानमुलक आलेख मैथिलीमे प्रकाशित अछि ।
 
तहिना '''[[डा.योेगेन्द्रप्रसाद यादव]]''' प्रधान संपादक आ [[धमेन्द्र झा]] कार्यकारी संपादक रहल पत्रिका [[‘आङन’]] के अङ्क ८ में सेहो हिनक अनुशन्धानमुलक कृति प्रकाशित छनि । नेपालके सरकारी अनुदानसं संचालित ‘नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान’ काठमाण्डूसं प्रकाशित अर्धवार्षिक बहुभाषिक पत्रिका [[‘सयपत्री]]’ मे ‘मैथिली भाषा आ साहित्य : समस्या आ समाधान’ शीर्षकमे अनुसन्धानमूलक आलेख प्रकाशित । [[नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान]]सं प्रकाशित मैथिली वार्षिक पत्रिका [[‘आङ्गन’]] मे ‘भाषिक पत्रकारिता:चुनौति आ समाधान’, विराटनगरसं प्रकाशित ‘[[मिथिला टाइम्स]]’ मे ‘ब्राह्मणेत्तर मैथिली : विश्लेषण आ संश्लेषण’, जनकपुरसं प्रकाशित होमेवाला [[‘आंजूर’]] में ‘मैथिली भाषाके सरलीकरण’ आ ‘मैथिली साहित्यमे ऋतु’,आ [[‘मधेसीनेपाली डट ब्लगस्पट]]’ मे‘पाग कक्कर ?’ शीर्षकमे अनुशन्धानमुलक आलेख प्रकाशित ।
 
'''[[नेपाली साहित्यकेर विशाल]]''' [[वेब_भण्डार]], जाहिमे ४ हजार ३४ टा लेखक एक हजार ४ सौ ५२ स्रोत, ९४ विद्या आ एक दर्जनसं बेसी भाषामे साहित्य रचना सभ समेटल गेल ‘'''[[मझेरी डट कम (Majheri.com)]]'''’ वेब पोर्टलमें दिनेशक मैथिली आ नेपाली भाषामें कविता, लघुकथा प्रकाशित छनि । मैथिलीमे लिखल गेल हुनकर साहित्यिक रचना सभमे – '''[[‘बाल्यकाल]]'''’, '''‘आइगक तरसमें हमर चुल्हा’''', '''‘चलू आजू धनकेर बात करी’''', '''‘लुङ्गी आ धोती'''’ शीर्षकमे चर्चित कविता छनि । तहिना '''‘मातृभाषा कि मातृशक्ति’''' आ [[‘मैथिली संस्कृतिमे ऋतु’]] सेहो प्रकाशित अछि ।
 
नेपालीय मैथिली भाषी क्षेत्रक चर्चित साहित्यकार [[रामभरोस कापडि ‘भ्रमर’]] के मैथिली कथा ‘[[अन्न धन लक्ष्मी]]’ के नेपाली अनुवाद ‘[[कान्तिपुर]] दैनिक’मे आ मैथिली भाषा क्षेत्रके ‘आइकन’ [[डा. रामदयाल राकेस]]के मैथिली हैकूके समिक्षा नेपाल सरकारक मुखपत्र [[‘गोरखापत्र’]] मे प्रकाशित अछि । [[मैथिली]]मे लघु कथा, कविता आ अनुसन्धानमुलक आलेखक संग्रह प्रकाशन उन्मुख ।
नेपाल सरकारक शिक्षक एवं '''[[मैथिली साहित्यकार सभा]]'''क प्रेसिडेन्ट '''[[प्रेम विदेह]]'''के संयोजनमे '''[[मैथिली मातृभाषाक पाठ्य पुस्तक]]''' निर्माण तयारीमे सेहो दिनेश यादवक महत्वपूर्ण योगदान छनि । खास ककें नेपाल सरकार''' पाठ्यक्रम विकास केन्द्र''' सानोठीमि भक्तपुर नेपाल के द्वारा मैथिली मातृभाषाक वर्ग ६ आ ७ मे क्रमशः [[एकगोटा वैज्ञानिक]]के प्रोफाइल आ [[सामाजिक संजाल]] पर विशेष पाठ्य सामग्री लिखने छथि । नेपाल सरकारद्वारा अगामी वर्षसँ ई पुस्तक सब इस्कुलमे लागू कयल जाएत । '''
= [[=मैथिली सेवा लेल प्राप्त सम्मान]] :– ==
'''* प्रशंसा–पत्र— [[रेडियो नेपाल]] द्वारा आयोजित ‘[['''फूलवारी सम्मेलन –2051]]’सम्मेलन–२०५१''' मे मैथिली भाषाक गीत प्रस्तुतीक लेल ‘प्रशंसा–पत्र’
* सम्मान–पत्र— [[नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठान]] काठमाण्डूकाठमाण्डूद्वारा द्वारा ‘[[अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस –2019]] के२०१९ अवसरकऽ परअवसरमे आयोजित ‘राष्ट्रिय'''राष्ट्रिय मातृभाषा कविता महोत्सव–2019’महोत्सव–२०१९''' मैथिली भाषामे कविता वाचनक लेल ‘सम्मान–पत्र’
* टोकन अफ लभ— मैथिली भाषा, साहित्यमे योगदान तथा नेपाली छापामे समाचार प्रकाशनमे सहयोग करबाक लेल ‘आईक्यान मिडिया’'''आईक्यान मिडिया'''द्वारा तेसर साधारण सभा तथा सम्मान समारोह–2076समारोह–२०७६ मे सम्मान स्वरुप ‘टोकन अफ लभ’ ।स्वरुप।
* '''[[नेपाल विद्यापति मैथिली अनुसन्धान पुरस्कार|नेपाल विद्यापति मैथिली अनुसन्धान पुरस्कार २०७६]] — [[मिथिला]]''' आ मधेसक विद्वान''' [[डा.रामसागर पण्डित]]''' अध्यक्ष रहल विद्यापति कोष एवं चर्चित गायक, संस्कृतिकर्मी एवंतथा मैथिली भाषा अभियानी''' [[नविनकुमार मिश्र]] '''संयोजक रहल पुरस्कार चयन समिति [[नेपाल विद्यापति पुरस्कार कोष]]द्वारा '''[[एक लाख]] '''राशिक [[‘नेपाल विद्यापति मैथिली अनुसन्धान पुरस्कार –2076]]’ ।'''पुरस्कार।
 
==सन्दर्भ सामग्रीसभ==
'''* [[रेडियो नेपाल]] द्वारा आयोजित ‘[[फूलवारी सम्मेलन –2051]]’ मे मैथिली भाषाक गीत प्रस्तुतीक लेल ‘प्रशंसा–पत्र’ ।
{{reflist}}
* [[नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठान]] काठमाण्डू द्वारा ‘[[अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस –2019]]’ के अवसर पर आयोजित ‘राष्ट्रिय मातृभाषा कविता महोत्सव–2019’ मैथिली भाषामे कविता वाचनक लेल ‘सम्मान–पत्र’ ।
* मैथिली भाषा, साहित्यमे योगदान तथा नेपाली छापामे समाचार प्रकाशनमे सहयोग करबाक लेल ‘आईक्यान मिडिया’ द्वारा तेसर साधारण सभा तथा सम्मान समारोह–2076 मे सम्मान स्वरुप ‘टोकन अफ लभ’ ।
* '''[[मिथिला]]''' आ मधेसक विद्वान''' [[डा.रामसागर पण्डित]]''' अध्यक्ष रहल विद्यापति कोष एवं चर्चित गायक, संस्कृतिकर्मी एवं मैथिली भाषा अभियानी''' [[नविनकुमार मिश्र]] '''संयोजक रहल पुरस्कार चयन समिति [[नेपाल विद्यापति पुरस्कार कोष]]द्वारा '''[[एक लाख]] '''राशिक [[‘नेपाल विद्यापति मैथिली अनुसन्धान पुरस्कार –2076]]’ ।'''
 
= संबन्धित लिंक =
 
==बाह्य जडीसभ==
# https://www.onlinekhabar.com/2019/11/810065
# https://nepalacademy.org.np/?page_id=110&lang=ne
Line ६१ ⟶ ९१:
# http://www.majheri.com/node/22207
# http://www.majheri.com/taxonomy_vtn/term/5597
 
यादव, दिनेश (2075),आङन, ‘भाषिक पत्रकारिताः चुनौति आ समाधान’, नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान, काठमाण्डू, पृ.40 ।
 
यादव, दिनेश (2075), सयपत्री (बहुभाषिक अर्धवार्षिक पत्रिका),‘मैथिली भाषा आ साहित्य :समस्य आ समाधान’, नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान, काठमाण्डू, पृष्ठ –76)
प्राप्ति स्थल "https://mai.wikipedia.org/wiki/दिनेश_यादव"