"राजविराज" के अवतरणसभमे अन्तर

Reverted 1 edit by 202.70.89.122 (talk) identified as vandalism to last revision by Biplab Anand. (TW)
ट्याग: पूर्ववत
सामग्री विस्तार
पङ्क्त्ति २२:
|subdivision_type1 = [[नेपालक प्रदेशसभ|प्रदेश]]
|subdivision_name1 = [[प्रदेश नं. २]]
|subdivision_type2 = [[नेपालक विकास क्षेत्रसभजिलासभ|विकास क्षेत्रजिला]]
|subdivision_name2 = [[पूर्वाञ्चलसप्तरी विकास क्षेत्रजिला]]
|subdivision_type3 = [[नेपालकवार्ड अञ्चलसभ|अञ्चल]]सङ्ख्या
|subdivision_name3 = [[सगरमाथा अञ्चल]]१६
|subdivision_type4 = [[नेपालक जिलासभ|जिला]]
|subdivision_name4 = [[सप्तरी जिला]]
|subdivision_type5 = वार्ड सङ्ख्या
|subdivision_name5 = १६
<!-- Politics -->
|government_footnotes =
Line ४१ ⟶ ३७:
|established_date2 =
<!-- Area -->
|area_footnotes =
|area_total_km2 = 55.64
<!-- Population -->
|population_as_of = वि.स. २०६८
|population_footnotes =
|population_note =
|population_total = 69803<ref>{{cite web|title=National Population and Housing Census 2011|url=http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_phc/Nepal/Nepal-Census-2011-Vol1.pdf|publisher=National Planning Commission Secretariat, Central Bureau of Statistics (CBS), Government of Nepal|date=November 2012}}</ref><ref>{{cite web|title=New Structure of Nepal |url=http://mofald.gov.np/sites/default/files/News_Notices/Final%20District%201-75%20Corrected%20Last%20for%20RAJPATRA.pdf|publisher=MOFALD, Government of Nepal|date=March 2017}}</ref><ref>{{cite web|title=Details of Rural Municipal and Municipalities of Nepal |url=http://mofald.gov.np/sites/default/files/News_Notices/scanned%20file.PDF|publisher=MOFALD, Government of Nepal|date=13 September 2017}}</ref>
|population_density_km2 = auto
|population_metro =
|population_density_metro_km2 =
<!-- General information -->
Line ६९ ⟶ ६५:
|footnotes =
}}
'''राजविराज''' ({{Lang-en|Rajbiraj}}) पूर्वी [[नेपाल]]क [[प्रदेश नं. २]] अन्तर्गत [[सगरमाथा अञ्चल]]क [[सप्तरी जिला]]मे अवस्थित एक शहर छी । ई नेपालक एक प्रसिद्ध शहर होमएक संगेसङ्गे सप्तरी जिलाक सदरमोकाम छी । नेपालक पहिल टाउन प्लानिङ<ref>{{Citation |title=Rajbiraj revisited-NepaliTimes |url=http://nepalitimes.com/news.php?id=5454#.WawxMM1LfIU |accessdate=2017-09-03}}</ref> करि बसाएल [[सप्तरी जिला]]क सदरमुकाम राजविराज [[तराई|तराई क्षेत्र]]क सब सँ पहिल आ अधिराज्यक चारिम नगरपालिका छी । वि.सं. १९९४ दिस [[सप्तकोशी नदी]] जखन पुरान सदरमोकाम हनुमाननगर कटान केनाए सुरु कऽ देलक<ref>{{Cite book |url=https://books.google.com.np/books?id=O3RuAAAAMAAJ&q=Rajbiraj+history&dq=Rajbiraj+history&hl=en&sa=X&redir_esc=y |title=Military history of Nepal |last=Hamal |first=Lakshman B. |date=1995 |publisher=Sharda Pustak Mandir |language=en}}</ref> तखन सदरमुकाम आन ठाम घसकेबाकलऽ जेबाक निर्णय कएल गेल आ आ ओकरे फलस्वरूप तत्कालीन बडाहाकिम प्रकाशशमशेर जबरा उपयुक्त ठाम खोजि शहर बसेबाक जिम्मेवारी ख्यातिप्राप्त इन्जिनीयर [[डिल्लीजङ्ग थापा]]के देलक । ओ अपन जमीनदारी मौजा रहल जोलहरी [[मलेठ]] गाम नजदिक राजपुर मौजामे सदरमुकाम बनेबाक निर्णय केलक । ओ समयमे सुन्दर शहरक रूपमे प्रसिद्धि पाबल [[भारत]]क गुलाबी शहर [[जयपुर]]क नक्साक आधारमे टाउन प्लानिङ करि वि.सं. १९९८ मे राजविराज शहर बैसाएल गेल छल ।<ref>http://www.spotlightnepal.com/news/article/what-went-wrong-madhesh-nepal-dilli-jung-thapa</ref><ref>http://www.housingnepal.com/articles/display/rapid-urbanization-in-nepal-an-asset-or-liability </ref>
 
==इतिहास आ विकास==
वर्तमान राजविराज नगरक नामकरण राजविराजक पूर्वी भागक भलुवाही नदीके किनारमे अवस्थित पुरान इतिहासक प्रख्यात [[राजदेवी मन्दिर]]क नामसँ राजविराज नाम रहलगेल बात बहुतेक पुस्तकमे उल्लेख कएल गेल अछि ।<ref>{{Cite book |url=https://books.google.com.np/books?id=xElQAQAAIAAJ&q=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&dq=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&hl=en&sa=X&redir_esc=y |title=Saptarī Jillākā pramukha sāṃskr̥tika sthalaharu: eka adhyayana : laghuanusandhānakārya |last=Dāsa |first=Harikānta Lāla |date=2003 |publisher=Nepāla Rājakīya Prajñā-Pratishṭhāna |language=ne}}</ref> राजदेवी भगवतीकें सेन राजाक इष्टदेवी मानल जाइत अछि । राजदेवी मन्दिर एतय अवस्थित होमएक कारण एतय सेन राजासभक कचहरी, दरवार, किला रहनाए छी । शहर विकासक लेल आवश्यक आधारसभ भेलाक कारण वि.सं. २०१६ सालमे राजविराजकें नगरपालिका घोषणा कएल गेल । नगरपालिकाक [[पूर्व]]मे [[महादेवा गाउँपालिका]] आ [[तिलाठी कोईलाडी गाउँपालिका]], [[पश्चिम]]मे [[बेल्ही चपेना गाउँपालिका]] आ [[रुपनी गाउँपालिका]], [[उत्तर]]मे [[रुपनी गाउँपालिका]] आ [[कृष्णासवरन गाउँपालिका]] तथा [[दक्षिण]]मे [[छिन्नमस्ता गाउँपालिका]] अछि । योजनाबद्ध रूपसँ व्यवस्थित राजविराज नगर व्यवसायिक रूपसँ वि.सं. २०१० सालदिस पूर्वी नेपालको [[तराई]] आ पहाडी जिलाक व्यापारिक केन्द्रक रूपमे विकसित भेल । नगरपालिका भितरमे ऐतिहासिक राजदेवी, दुर्गा भगवती, वागेश्वरी भगवती, हनुमान, रामजानकी, राधाकृष्ण, विष्णु, बैष्णवी काली, महादेव जका मठ मन्दिर तथा मुस्लिम समुदाय क जामे मस्जिद आ जैन धर्मावलम्बीसभक मन्दिर अछि ।<ref>{{Citation |last=Today |first=News |title=राजविराजको राजदेवी मन्दिरः जहाँ भक्तजनको भाकल पुरा हुने जनविश्वास |date=१९ फाल्गुन २०७२, बुधबार २०:०४ |url=http://newstoday.com.np/2016/03/02/4847 |accessdate=2017-09-03}}</ref>
 
==टाउन प्लानिङ्ग==
नेपालक जयपुरे शहर आ गुलाबी शहरक उपनाम सँ परीचित राजविराज नगरपालिकाक नगर योजना ६० बिघाक प्लटमे तत्कालीन इन्जिनियर [[डिल्लीजङ्ग थापा]]द्वारा कएल गेल छल। ओ [[भारत]]क गुलाबी सहर कहि जानल जाएवाला [[जयपुर]]क नक्साकें आधारमे राजविराजक टाउन प्लानिङ्ग केनए छल । सुरूमे ६० बिघा जमीनमे टाउन प्लानिङ्ग कएल गेल छल मुदा बादमे कर्मचारी आवास बनेवाक आवश्यकता महसुस भेल जकर फलस्वरूप उत्तर दिस २ बिघा आ दक्षिण दिस ८ बिघा जमीन लऽ ७० बिघामे नगर बसाएल गेल छल ।
प्रत्येक चार घरक पछाड़ी छोट गल्ली, मुख्य सड़क आ सहायक सड़क जोड़वला ठाममे चौक तथा अलग अलग स्थानमे हटिया, किराना दोकान, तरकारी बजार आ सरकारी कार्यालय भवनसभ व्यवस्थित रूपमे मिलाएल गेल अछि ।<ref>{{Cite web| last=Today |first=News|title=नेपालको जयपुरे शहर राजविराज |date= २५ माघ २०७२ |url=http://newstoday.com.np/2016/02/08/4277 |accessdate=2019-05-27}}</ref>
 
==यातयात==
राजविराजसँ [[काठमाडौं]] आ नेपालक अन्य शहरसभसँ सड़क यातायातसँ जुड़ल अछि । [[राजविराज विमानस्थल]] अखन निर्माणाधीन अछि आ सुचारू भेलाक बाद एतयसँ पूर्वी नेपालक पहाडी दुर्गम स्थानसभ आ नेपालक मुख्य शहरसभधरि हवाई सम्पर्क रहत । राजविराज शहरक दक्षिणी सिमाना भारतक [[सुपौल जिला]]क [[कुनौली]]सँ जुड़ल अछि ।
 
*'''वायुसेवा:''' निर्माणाधीन[[राजविराज विमानस्थल]]
*'''सड़कसेवा:''' राजधानी शहर [[काठमाडौं]]सँ राजविराज लगभग {{convert|495|km|mi|-1}}क दूरीमे अछि । ई [[धरान]], [[इटहरी]] आ [[धनकुटा जिला|धनकुटा]] लगायत नेपालक पूर्वी क्षेत्र आ अन्य क्षेत्रक सड़कसेवासँ निक जका जुड़ल अछि ।
*'''सिमापार:''' भारतक राज्य [[बिहार]]सँ लगभग {{convert|10|km|mi|0}}क उत्तरमे राजविराज अवस्थित अछि । भारतक सभसँ नजदिकी बजार [[सुपौल जिला]]क कुनौली बजार अवस्थित अछि । भारत आ नेपालक ई क्षेत्रमे राजश्व केन्द्र स्थापित अछि । नेपाली आ भारतीय लोकसभ निकसँ आवतजावत करैत अछि ।
प्राप्ति स्थल "https://mai.wikipedia.org/wiki/राजविराज"