जर्मन भाषा

जर्मन भाषा (जर्मन: Deutsch, डेउच) सङ्ख्याक अनुसार युरोपक सभसँ अधिक बाजल जाइवाला भाषा छी । ई जर्मनी, स्विट्जरल्यान्ड आ अस्ट्रियाक मुख्य- आ राजभाषा छी । ई रोमन लिपिमे लिखल जाइत अछि (अतिरिक्त चिन्हसभक संग) । ई भारोपेली भाषा परिवारमे जर्मनीक शाखामे आबैत अछि । अङ्ग्रेजीसँ एकर नजदिकी सम्बन्ध अछि । मुदा रोमन लिपिक अक्षरसभक एकर ध्वनिसभक संग मेल अङ्ग्रेजीसँ बढिया अछि । आधुनिक मानकीकृत जर्मन कs उच्च जर्मन कहैत अछि ।

जर्मन German
डेयुच
उच्चारण:	[dɔʏtʃ]
बाजल जाइवाला  स्थान:	आरम्भिक युरोपक जर्मन भाषीसभ आ विश्वव्यापी रूपसँ जर्मन भाषी सङ्घसभ
आरम्भ:	२०१४
मातृभाषी:	९० मिलियन (2010) सँ ९५ मिलियन
भाषा परिवार:	हिन्द-युरोपेली जर्मनीक पश्चिम जर्मनीक उच्च जर्मन जर्मन German
लिपि	ल्याटिन (जर्मन व्यञ्जन) जर्मन ब्रेल लिपि
आधिकारिक अवस्था
आधिकारिक भाषा	६ राष्ट्रसभ Austria Belgium Germany आकृति:Country data Liechtenstein आकृति:Country data Luxembourg Switzerland ३ आधारित South Tyrol (Italy) 31 communes in Poland 9 municipalities in Brazil
अल्पसङ्ख्यक भाषाक रुपमे मान्यता	१३ राष्ट्र (अल्प/सांस्कृतिक/राष्ट्रिय भाषा) Brazil (Espírito Santo, Rio Grande do Sul & Santa Catarina) Bosnia and Herzegovina Czech Republic Denmark Hungary Italy (Friuli-Venezia Giulia, Trentino, Piedmont & Valle d'Aosta) Kazakhstan Namibia Poland आकृति:Country data Romania Russia (Azovo German National District, German National District) Slovakia Ukraine
नियन्त्रण कर्ता	कोनो आधिकारिक नियम नै जर्मनी भाषा परिषद).
भाषा कोड:
आइएसओ ६३९-१	de
आइएसओ ६३९-२	ger (B) deu (T)
आइएसओ ६३९-३	–
(सह-)आधिकारिक आ मुख्य भाषा   सह-आधिकारिक, मुदा मुख्य भाषा नै   अल्प आधिकारिक/सांस्कतिक भाषा   अल्प-आधिकारिक भाषा नै

जर्मन भाषा भारोपीय परिवारक जर्मेनिक वर्गक भाषा, सामान्यत: उच्च जर्मनक ओ रूप छी जे जर्मनीमे सरकारी, शिक्षा, प्रेस इत्यादीक माध्यम अछि । ई अस्ट्रियामे सेहो बाजल जाइत अछि । एकर उच्चारण १८९८ ई. कs एक कमीशन द्वारा निश्चित अछि । लिपि, फ्रेन्च आ अङ्ग्रेजीसँ मिलैत-जुलैत अछि । वर्तमान जर्मनक शब्दादिमे अघात भेला पर काकल्यस्पर्श अछि । तान (टोन) अङ्ग्रेजी जका होइत अछि । उच्चारण अधिक सशक्त एवं शब्दक्रम अधिक निश्चित अछि । दार्शनिक एवं वैज्ञानिक शब्दावलीसँ परिपूर्ण अछि । शब्दराशि अनेक स्रोतसभसँ लेल गेल अछि ।

उच्च जर्मन, केन्द्र, उत्तर आ दक्षिणमे बाजल जाइ वला अपन पश्चिमी शाखा (लो जर्मन-फ्रिजियन, अङ्ग्रेजी)सँ लगभग छठम शताब्दीमे अलग होबs लागल छल । भाषाक दृष्टि सँ "प्राचीन हाई जर्मन" (७५०-१०५०), "मध्य हाई जर्मन" (१३५० ई. धरि), "आधुनि हाई जर्मन" (१२०० ई. कs कालखण्डसँ एखन धरि) तीन विकास चरण अछि । उच्च जर्मनक प्रमुख बोलिमे यिडिश, श्विज्टुन्श, आधुनिक प्रशन स्विस या उच्च अलेमैनिक, फ्रन्कोनियन (पूर्वी आ दक्षिणी), टिपृअरियन तथा साइलेसियन इत्यादी अछि ।

स्वन-विज्ञान

मुख्य लेख : मानक जर्मन स्वनिमविज्ञान

जर्मन साहित्य

'

मुख्य लेख : जर्मन भाषाक साहित्य

योहान वुल्फगाङ्ग फान गेटे (१७४९–१८३२)	फ्रेडरिक शिलर (१७५९–१८०५)	ब्रोदर ग्रिम्म (१७८५–१८६३)	थामस मान (१८७५–१९५५)	फ्रेडरिक शिलर (१८७७–१९६२)

संस्थासभ

जर्मन भाषाक प्रयोग आ पठन-पाठन कs बढ़ाबs वला बहुतो संस्थान अछि । एहिमे सँ प्रमुख अछि-

• गेटे संस्थान (Goethe Institute)

• Verein Deutsche Sprache -- एकर स्थापना १९९७ में भेल छल । जर्मन भाषाक प्रचार-प्रसारक समर्थक अछि । विश्वक सबसँ पैग भाषा सङ्घ छी ।

• Deutsche Welle -- जर्मन राज्य प्रसारक (ब्राडकास्टर)। बीबीसीक तुल्य। जर्मन भाषा आ विश्वक अन्य ३० भाषासभमे (हिन्दी सहित) रेडियो आ टीवीक प्रसारण करैत अछि ।

मैथिली-जर्मन बोलचालक वाक्य

जर्मन वाक्य	मैथिली वाक्य
ja	हँ
nein	नै
bitte	कृपया (एकरा करी)
danke.	धन्यवाद
Bitte schön.	स्वागतम्
Kein problem.	कोनो समस्या नै अछि ।
Entschuldigung!	क्षमा करी ।
natürlich	वास्तवमे (of course)
richtig	सही
Vielen Dank.	अहाँक बहुत बहुत धन्यवाद
Nein, danke.	नै, धन्यवाद।
Es tut mir leid.	हम दुखी छी ।
Verzeihen Sie.	क्षमा करी ।
हिन्दी वाक्य	जर्मन वाक्य
हम थकि गेल छी ।	Ich bin müde.
हमरा एकटा नौकरीक जरूरी अछि ।	Ich brauche einen Job.
हम खाइलs चाहैत छी ।	Ich will essen.
हमरा नीन्द आबि रहल अछि ।	Ich bin schläfrig.
हमरा खेबाक जरूरी अछि ।	Ich brauche etwas zu essen.
हम आराम चाहैत छी ।	Ich möchte mich ausruhen.
हमरा भूख लागल अछि ।	Ich bin hungrig./ Ich habe Hunger.
हमरा आराम केनाए जरुरी अछि ।	Ich muss mich ausruhen.
हमरा छोड़िक लेल चाहैत छै ।	Ich will abreisen.
हमरा ठण्डा लागि रहल अछि ।	Mir ist kalt.
हमरा अध्ययन केनाए आवश्यकता अछि ।	Ich muss studieren.
हम जाइक लेल चाहैत छी ।	Ich will gehen.
हमरा गर्मी लागि रहल अछि ।	Mir ist heiß.
हमरा खत्म करsक जरूरी अछि ।	Ich muss aufhören.
हम सुतैक लेल चाहैत छी ।	Ich will schlafen.

एहो सभ देखी

• अस्ट्रियन साहित्य
• गेटे संस्थान (Goethe Institute)

बाह्य जडीसभ

• हिन्दी --> जर्मन शब्दकोश
• जर्मन --> हिन्दी शब्दकोश
• हिन्दी-जर्मन शब्दकोष
• हिन्दी-जर्मन शब्दावली
• हिन्दी माध्यम से जर्मन भाषा सीखें सङ्ग्रहित २०११-०८-२३ वेब्याक मेसिन
• जर्मन भाषा सीखें (DW)
• The Goethe Institute: German Government sponsored organisation for the promotion of the German language and culture.
• Free German Language Course सङ्ग्रहित २०१३-०२-१७ वेब्याक मेसिन
• Deutsche Welle German courses सङ्ग्रहित २०१४-०४-१२ वेब्याक मेसिन
• German Pronouns: Nominative Case, German Pronouns: Accusative Case
• Free Online German Lessons
• The Leo Dictionaries: A German language portal featuring German-English, German-French, German-Spanish, German-Italian and German-Chinese dictionaries, with forums and a search function
• Online German Course सङ्ग्रहित २०१९-०३-३० वेब्याक मेसिन: A free online German course for absolute beginners.