नेपालक चिड़ैसभक सूची

नेपालमे दर्ज चिड़ैसभक प्रजातिक एक सूची छी। नेपालमे कूल ८८६ प्रजातिक चिड़ैसभ दर्ज कएल गेल अछि,[१] जहिमेसँ एक मूल प्रजातिक चिड़ै[२] आ एक टा मनुष्यद्वारा विकास कएल गेल अछि। नेपालमे दर्ज कएल गेल चिड़ैसभमेसँ ४७ प्रजातिसभ खतराक स्तर पर अछि। हिमालयी मोनाल (नेपाली: डाँफे) नेपालक राष्ट्रिय चिड़ै छी।[३]

कयन श्रेणीसभ उजागर करवाक लेल निम्नलिखित चिह्नक उपयोग कएल गेल अछि। सामान्यतया देशी प्रजातिसभ एहिमेसँ कोनो श्रेणीमे नहि अबैत अछि।

  • कहियो काल - नेपालमे कहियो-काल मात्रे देखऽमे अबैत अछि
  • मूल - नेपालक मूल निवासी
  • प्रचलित - नेपालक मूल निवासी नहि मुदा मनुष्यद्वारा प्रचलित जाति
  • विलुप्त - नेपालमे विलुप्त मुदा अन्य स्थान पर जीवित
  • घरेलू - किछ चिड़ैसभ जे अप्पनसभक घरक अगल बगल रहैत होए

मछरेङ्गा चिड़ैसभ सम्पादन करी

नाम अङ्ग्रेजी नाम तस्विर वैज्ञानिक नाम क्षेत्रीय भाषामे टिप्पणी अन्य नाम
मछरेङ्गा Kingfisher
 
हिन्दी: रामचिरैया ई छोट आ मध्य आकारक रङ-बिरङ्गी चिड़ै जातिक समूह छी।
नेपाली: माटीकोरे
छोटकी मछरेङ्गा Common Kingfisher
 
Alcedo atthis
(Linnaeus, 1758)
हिन्दी: छोटा किलकिला, छोटा रामचिरैया, शरीफन
नेपाली: सानो माटीकोरे
संस्कृत: लघु मीनरंक[४]
भोजपुरी: मछरेंगा
चितकाबर मछरेङ्गा Pied Kingfisher
 
Ceryle rudis
(Linnaeus, 1758)
हिन्दी: चितला कौडियाल
नेपाली: छिरबिरे माटीकोरे
संस्कृत: सबल मीनरंक
बड़की चितकाबर मछरेङ्गा Crested Kingfisher
 
Megaceryle lugubris
(Temminck, 1834)
नेपाली: ठूलो छिरबिरे माटीकोरे
स्वेतकण्ठ मछरेङ्गा White-Throated Kingfisher
 
Halcyon smyrnensis
(Linnaeus, 1758)
हिन्दी: श्वेतकण्ठ कौड़िल्ला
नेपाली: सेतोकन्ठे माटीकोरे
संस्कृत: चन्द्रकान्त मीनरंक
बड़की मछरेङ्गा Stork-Billed Kingfisher
 
Pelargopsis capensis
(Linnaeus, 1766)
हिन्दी: बदामी कौड़िल्ला, बडा किलकिला
नेपाली: ठूलो माटीकोरे

सुगवा सीकी चिड़ैसभ सम्पादन करी

नाम अङ्ग्रेजी नाम तस्विर टिप्पणी
सुगवा सीकी Bee-Eater
 
सीकी सुगना, सुगवा कीड़ीखौकी
हरियर सुगवा सीकी Green Bee-Eater
 
सुगापंखी सुगवा सीकी

अर्जुनक चिड़ैसभ सम्पादन करी

नाम अङ्ग्रेजी नाम तस्विर टिप्पणी
खजिन चिड़ैयाँ White Wagtail
 
सोन चिड़ैयाँ Citrine Wagtail
 

बाज, गिद्ध, गरुड चिड़ैसभ सम्पादन करी

नाम अङ्ग्रेजी नाम तस्विर टिप्पणी
शिकरा Shikra
 
सिकरा, शिकरा बाज
यूरेसीय छोटकी बाज Eurasian Sparrowhawk
 
लाल गर्दनिबला छोटकी बाज Red-Necked Falcon
 
चिल्होरि Kite
 
करिया पीठबला उजरा चिल्होरि Black-Winged Kite
 
करिया चिल्होरि Black Kite
 
गिद्ध Vulture
 
गीद्ध, गीध
भारतीय गिद्ध Indian Vulture
 
हिमालयी गिद्ध Himalayan Vulture
 
सोन गिद्ध Red-Headed Vulture
 
यूरेसीय गिद्ध Griffon Vulture
 
छोटका भूरा गिद्ध Slender-Billed Vulture
 
गरुड़ Eagle
 
बड़का चिल्होरि
मैदानी गरुड़ Steppe Eagle
 
स्वर्णिम गरुड़ Golden Eagle
 
भारतीय चितकाबर गरुड़ Indian Spotted Eagle
 
चितकाबर गरुड़ Greater Spotted Eagle
 
कारी गरुड़ Black Eagle
 
सर्पभक्षी चितकाबर गरुड़ Crested Serpent Eagle
 

घरेलू चिड़ैसभ सम्पादन करी

नाम अङ्ग्रेजी नाम तस्विर टिप्पणी
कौआ House Crow
 
घरैया कौआ
कारकौआ Indian Jungle Crow
 
कागा, बनैया कौआ
मएना Common Myna
 
देशी मएना, साधारण मएना आ सामान्य मएना
कचबचिया Rufous Treepie
 
बगरा House Sparrow
 
बगड़ा, घरैया बगरा
बनैया बगरा Eurasian Tree Sparrow
 
बनैया बगड़ा
बगेरी Alauda
 
बगेड़ी
यूरेसीय बगेरी Eurasian Skylark
 
छोटकी बगेरी Oriental Skylark
 
छोटकी बगेड़ी

बगुला आ बगुली चिड़ैसभ सम्पादन करी

नाम अङ्ग्रेजी नाम तस्विर टिप्पणी
बगुली Yellow Bittern
 
छोटकी बगुला Little Egret
 
मवेशी बगुला Cattle Egret
 
खेतक बगुला
बड़की बगुला Great Egret
 
मझिली बगुला Intermediate Egret
 

कोइली चिड़ैसभ सम्पादन करी

नाम अङ्ग्रेजी नाम तस्विर टिप्पणी
पपीहा Common Hawk-Cuckoo
 
कोइली Asian Koel
 
हरियर कोइली Asian Emerald Cuckoo
 
चातक Jacobin Cuckoo
 
स्वाती चिड़ै
मोहखा Greater Coucal
 
मोखा

पानिकौआ चिड़ैसभ सम्पादन करी

नाम अङ्ग्रेजी नाम तस्विर टिप्पणी
पानिकौआ Great Cormorant
 
पानिकौर
भारतीय पानिकौआ Indian Cormorant
 
भारतीय पानिकौर

परबा आ पोरकी चिड़ैसभ सम्पादन करी

नाम अङ्ग्रेजी नाम तस्विर टिप्पणी
पोरकी Spotted Dove
 
पौड़की
परबा Domestic Pigeon
भागल पोशुआ परबा Feral Pigeon
 
पोशुआ परबा Fancy Pigeon
 

राजहंस चिड़ैसभ सम्पादन करी

नाम अङ्ग्रेजी नाम तस्विर टिप्पणी
राजहंस Flamingo
 
बड़का राजहंस Greater Flamingo
 

कठखोद्धी चिड़ैसभ सम्पादन करी

नाम अङ्ग्रेजी नाम तस्विर टिप्पणी
कठखोद्धी Woodpecker
 
कठखोधी
बङ्गला कठखोद्धी Black-Rumped Flameback
 
हिमालयी कठखोद्धी Himalayan Woodpecker
 
दार्जिलिङ कठखोद्धी Darjeeling Woodpecker
 
पियर कलगी कठखोद्धी Yellow-Crowned Woodpecker
 

मएना चिड़ैसभ सम्पादन करी

नाम अङ्ग्रेजी नाम तस्विर टिप्पणी
पहाड़क मएना Common Hill Myna
 
जङ्गली मएना Jungle Myna
 
बनैआ मएना
ब्राह्मिनी मएना Brahminy Starling
 
बभनी मएना
नीर मएना Bank Myna
 
धार मएना, सिलेटी मएना, बरद मएना
पहाड़ी मएना Indian Golden Oriole
 
सिरोली Pied Myna
 
सिरोली मएना
कारीमाथ पहाड़ी मएना Black-Hooded Oriole
 

अन्य चिड़ैसभ सम्पादन करी

नाम अङ्ग्रेजी नाम तस्विर टिप्पणी
बगरी Baya Weaver
 
बगड़ी
टिटही Red-Wattled Lapwing
 
मयूर Indian Peafowl
 
दहियल Oriental Magpie-Robin
 
हिमालयी कचबचिया Grey Treepie
 
सिरौली Indian Roller
 
नकली नीलकण्ठ
नीलकण्ठ Indian Robin
 
असली नीलकण्ठ
डोकहर Lesser Adjutant
 
राजडोकहर Greater Adjutant
 
हँसुआ दाबी Asian Openbill
 
घोङ्गफोड़ा
उल्लू Owl
 
मुँहदुस्सा
धनछुआ Ashy Drongo
 
करिया धनछुआ Black Drongo
 
देशी सुग्गा Rose-Ringed Parakeet
 
सुग्गा Parrot
 
सूगा
चकोर Chukar Partridge
 
माटिखोद्धी Eurasian Hoopoe
 
माटिखोधी
सिल्ली Lesser Whistling Duck
 
सील्ली
चकबा Ruddy Shelduck
 
चकेबा, चकेवा
बत्तख Common Shelduck
 
हंसक Bar-Headed Goose
 
जलपद
हंस Swan
 
मूक हंस Mute Swan
 
महाराज हंस Whooper Swan
 
टुन्ड्रा हंस Tundra Swan
 
कबार Glossy Ibis
 
करांकुल Red-Naped Ibis
 
कड़ाङ्कुल
श्वेत करांकुल Black-headed ibis
 

सन्दर्भ सामग्रीसभ सम्पादन करी

  1. "Bird Conservation Nepal"www.birdlifenepal.org (अङ्ग्रेजीमे)। मूलसँ 2020-06-03 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2020-05-08 {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
  2. "The Spiny Babbler, Nepal's only endemic bird, fascinates ornithologists and bird lovers alike – OnlineKhabar" (अङ्ग्रेजीमे)। अन्तिम पहुँच 2020-05-08{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  3. "राष्ट्रिय चरा डाँफे संकटमा किन"बिबिसी नेपाली (नेपालीमे)। 2018-08-02। अन्तिम पहुँच 2020-05-08
  4. Dave, K. N., 1884-1983. (2005). Birds in Sanskrit literature : with 107 bird illustrations (Rev. ed संस्करण). Delhi: Motilal Banarsidass Publishers. आइएसबिएन 81-208-1842-3. OCLC 213224574. https://www.worldcat.org/oclc/213224574. 

बाह्य जडीसभ सम्पादन करी